سوره‌ی ناس
معرفی سوره: سوره‌ی «ناس» مدنی است، با سوره‌ی «فلق» نازل شده و شش آیه دارد.
مناسبت و محور این سوره با سوره‌ی فلق یکی می‌باشد.
عنوان سوره: پناه از وسوسه
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
﴿قُلۡ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلنَّاسِ ١ مَلِكِ ٱلنَّاسِ ٢ إِلَٰهِ ٱلنَّاسِ ٣ مِن شَرِّ ٱلۡوَسۡوَاسِ ٱلۡخَنَّاسِ ٤ ٱلَّذِي يُوَسۡوِسُ فِي صُدُورِ ٱلنَّاسِ ٥ مِنَ ٱلۡجِنَّةِ وَٱلنَّاسِ ٦﴾[الناس: ۱-۶].
ترجمه:
به نام خداوند بخشاینده‌ی مهربان
«بگو: پناه می‌برم به پرودگار مردم (۱) فرمانروای مردم (۲) معبود مردم (۳) از شر وسوسه‌گر پنهان‌شونده (۴) آنکه در سینه‌های مردم وسوسه می‌کند (۵) از جن‌ها و انسان‌ها (۶)».
توضیحات:
﴿رَبِّ﴾: پروردگار، مربی، تربیت کننده، صاحب، کفیل، و در این‌جا خداوند به خاطر شرافت و کرامت انسان نسبت به دیگر مخلوقات، خودش را «رب الناس» معرفی کرده است، در حال که حقیقتاً خداوند رب همه‌ی مخلوقات است. ﴿مَلِكِ﴾: فرمانروا و کسی که اختیار دخل و تصرف در امور مخصوص اوست و همه‌ی مردم و بلکه همه‌ی مخلوقات زیر فرمان او هستند. ﴿إِلَٰهِ﴾: معبود حقیقی که تنها باید او پرستیده شود و نه کس دیگر، چون هم ربّ و هم مَلِک است، پس روی آوردن به دیگری دور از عقل است. ﴿وَسۡوَاسِ﴾: سخن پنهانی و خواهش‌های نفسانی، در اصل لغت به معنای صدای آهسته است. ﴿خَنَّاسِ﴾(خنس): پنهان‌شونده و بازپس رونده. هرگاه یاد خداوند به میان آید وسوسه‌گر خود را پنهان می‌کند و آن‌گاه که یاد خداوند به فراموشی سپرده شد دوباره بازگشته و ظاهر می‌شود. ﴿ٱلۡجِنَّةِ﴾: جنیان، موجودی نامحسوس و نامرئی که قبل از انسان از آتش خلقت شده و در فارسی به آن پری گویند. جنس شیطان نیز از جن است: ﴿كَانَ مِنَ ٱلۡجِنِّ فَفَسَقَ عَنۡ أَمۡرِ رَبِّهِ﴾، در این‌جا منظور شیاطینی است که پیوسته به وسوسه‌ی انسان می‌پردازند. ﴿َٱلنَّاسِ﴾: انسان‌هایی که به وسیله‌ی حیله و سخنان پرزرق و برق به فریب انسان‌های دیگر می‌پردازند و آن‌ها را از راه صحیح منحرف می‌کنند.
مفهوم کلی آیات:
مطمئن‌ترین پناهگاه، پناه مخلوق به خالق است، از این رو خداوند در آغاز سوره به مقام ربوبیت و الوهیت خویش اشاره می‌کند و نفس ما را به‌سوی قدرت بی‌مانندش قانع می‌سازد سپس منشأ و ابزار اصلی گمراهی را معرفی می‌کند که همان وسوسه‌های درونی است که به شیوه‌های مختلف از شیطان‌های انس و جن صادر می‌شود و پناه به خداوند سبب مخفی و باطل شدن تمامی این شیطنت‌ها می‌گردد و انسان تا زمانی که در پناه خدا باقی بماند از هر گزندی در امان خواهد بود.
برداشت‌ها و فواید سوره:
۱- الله پرودگار، فرمانروا و معبود حقیقی هر انسانی است اگر بداند و بفهمد.
۲- پناه حقیقی تنها به‌سوی خداوند است و قدرت تنها متعلق به اوست، از این رو پناه به غیر از او کمال بی‌خردی است.
۳- شیطان دشمن قسم خورده انسان است که در پیشگاه خداوند سوگند یاد کرده همه را مگر بندگان خالص خداوند به گمراهی کشاند.
۴- شیطان به گونه‌های بسیاری به گمراهی انسان می‌پردازد، مثل وسوسه‌های گناه‌برانگیز، تشویق به کسب حرام، تربیت ناصحیح و کفر آمیز و شرک آلود و وعده‌های پوچ و تحریک آمیز [إسراء: ۶۴].
۵- خطر شیاطین انس به مراتب بیش‌تر از شیاطین جن است، زیرا شیاطین جن با أعوذ بالله گفتن فرار می‌کنند اما شیاطین انس نه تنها فرار نمی‌کنند بلکه ممکن است بر عدوات‌شان نیز بیفزایند.
وآخر دعوانا أن الحمد لله ربّ العالمین
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته