پیشگفتار و معرفی
بسم الله الرحمن الرحیم
سراسر حمد و ستایش پروردگاری راست که با نشانه‌های خود مؤمنان را رهنمائی کرد و بر رهروان راه حق، راه مورد رضایت و خشنودی‌اش را روشن نمود و فضل و مرحمت خود را بر ایشان سرازیر کرد و با نازل کردن کتاب و فرستادن پیامبر گرامی به راه مستقیم هدایت نمود؛ پیامبری که آنان را تعلیم داد و تزکیه نمود و ایشان را به راه راست هدایت نمود: ﴿لَقَدۡ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ إِذۡ بَعَثَ فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡ أَنفُسِهِمۡ يَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِهِۦ وَيُزَكِّيهِمۡ وَيُعَلِّمُهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَإِن كَانُواْ مِن قَبۡلُ لَفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ١٦٤﴾[آل‌عمران:١٦٤]«به راستی که الله بر مؤمنان منّت نهاد، هنگامی که در میان آنان پیامبری از خودشان برانگیخت که آیات او (= قرآن) را بر آنها می‌خواند و پاکیزه‌شان می‌دارد و به آنان کتاب (= قرآن) و حکمت (= سنت) می‌آموزد و اگرچه پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند».
پس درود و سلام بيكران الله متعال بر او باد و بر خاندان و اصحابش؛ اما بعد:
بدرستی که علم سلوک از بهترین و سودمندترین علم‌هاست، زیرا مؤمن و مسلمان بواسطه این علم معنای سلوک راه راست را می‌شناسد؛ راهی که به رضامندی الله متعال و بهشت برین منتهی می‌گردد.
و انسان به وسیلۀ این علم، بندگی را به وجه احسن انجام داده و تقرب جستن به الله تعالی را می‌آموزد و شأن او را بزرگ می‌دارد و به وسیله آن، قلب خود را اصلاح کرده و امراض آن‌را درمان می‌بخشد؛ و می‌داند چگونه با نفس خود جهاد کرده و آن‌را پاک گرداند و از فریب شیطان نجات پیدا کند و با سایر دشمنان شیطانی خود مبارزه کرده، سدها و موانع را از مسیر راهش دور سازد و در هنگام ابتلا و آزمایش چه رفتاری داشته باشد و راه خلاصی از آثار گناهان و خطرات آن چیست؟ و سایر درس‌های آموزندۀ دیگری که سالک به بیان آنها نیاز داشته و قرآن کریم و ارشادات پیامبر ج بر آن دلالت نموده و بیانات و توضیحات علما روایت گردیده و در قالب کتاب‌ها و رساله‌هایی سودمند تالیف شده‌اند.
و این علم دارای پیشوایانی بزرگ و دانشمندان زبده‌ای است که در این مورد توضیحات خوبی با اسلوب خوب و آسان بیان نموده و تذکر داده‌اند؛ و در این زمینه برای کسانی که خواهان فراگیری این امور هستند، اقوال ائمه دین را ذکر نموده و دسته‌بندی کرده‌اند.
یکی از بهترین علما که به این علم عنایت خاصی داشته است، امام بزرگوار شمس الدین محمد بن ابی بکر الزرعی دمشقی مشهور به ابن القیم می‌باشد؛ چنانکه مسایل آن‌را استخراج کرده و فوائد آن‌را بیان نموده، و قواعدی را برای آن ذکر نموده است. خداوند متعال رحمت خود را شامل ایشان نموده و رفع درجات نصیب‌شان گرداند.
کتاب‌های ایشان در علم سلوک از بهترین و سودمندترین کتاب‌ها می‌باشند؛ و در موضوع خود در اولویت مطالعه قرار دارند. چراکه از بیانی بدیع و جامع برخوردار هستند و به زیبایی به تفصیل موارد این علم پرداخته است. خواننده‌ی با خرد و آگاه در اثنای مطالعه درک می‌کند که امام اهتمام ویژه و عمیق و بررسی جامعی در هر باب از ابواب این علم داشته است؛ و به خوبی به اقسام و مسایل آن و حل مشکلات و معضلات آن پرداخته است. بنابراین موضوعات مختلف را بیان نموده و به شرح و بسط و دسته‌بندی آنها پرداخته و مسایل مختلف را با ذکر دلایل آنها جمع نموده و ثمرات آن‌را استخراج کرده و دلایل و معانی را به شیوه‌ای جذاب با رعایت منهج اعتقادی صحیح، رعایت عدل و انصاف و اسلوبی نرم و شیرین بیان نموده است. چنانکه وقتی قلب انسان را مخاطب قرار می‌دهد، سخنش سراسر آن‌را فرامی‌گیرد و در آن نفوذ می‌کند؛ آن‌را تشویق نموده و می‌ترساند و سراپا وجودش را دربرمی‌گیرد. و زمانی که عقل را مخاطب قرار می‌دهد حجت را برای او بیان نموده و آن‌را به پذیرفتن راه راست ملزم می‌کند و راه را برای او روشن می‌گرداند. و این همه از بخشش خداوند متعال به ایشان است که فهم نیک و استدلال قوی را به او عطا کرده است.
از ویژگی‌های امام ابن قیم وسعت اطلاعات ایشان و مطالعه زیاد بویژه در علم سلوک می‌باشد. ذکر سی تعریف از محبت از سوی ایشان بزرگ‌ترین دلیل این مدعاست؛ چنانکه این تعاریف را از اقوال علمای سلوک ذکر می‌کند علاوه بر اقوالی که از علمای لغت در این زمینه ذکر می‌کند و به اشتقاق و ریشه‌های آن می‌پردازد. ایشان این فواید را جمع‌آوری نموده و به آنها نظم بخشیده است و به نحو احسن در یکی از مباحث مهم کتابش «مدارج السالکین» به نقد و بررسی آنها پرداخته است.
امام ابن قیم رحمه‌الله با وجود وسعت اطلاع، صاحب نقد و بررسی می‌باشد که به وسیله آن، به زیبایی اقوال نیک را جلوه می‌دهد و به زیبایی آنها می‌افزاید. و به وسیله‌ی آن علل اقوال اشتباه را بیان می‌کند و وجه خطا واشتباه بودن آن شناخته می‌شود.
با مطالعه مکرر کتاب‌های ایشان متوجه تکرار اسباب ده‌گانه در آنها شدم؛ ایشان بسیاری از اوقات (چیزها را) به ده بخش تقسیم می‌کند و تا ده بر‌می‌شمارد، پس تصمیم گرفتم این تقسیمات ده‌گانه را جمع‌آوری کرده در قالب یک کتاب مرتب نمایم؛ چراکه در مورد مسایل مهمی در ابواب مختلف علم سلوک بودند که به مطالعه و تامل در آنها بسیار نیاز داریم تا شاید از آنها بهر‌مند شویم.
کسی که در پی مطالعه و فراگیری علم سلوک است شایسته است که این عشریات و ده‌گانه‌های مبارک از اولین منابعی باشد که مورد مطالعه قرار می‌دهد، چرا که ابواب پراکنده‌ای را در آن گردآوری نموده و در هر بابی خلاصه‌ای از آنچه در مورد آن باب گفته شده، و خداوند در آن برایش گشایش فرموده، گرد آورده است.
بنده این عشریات را در کتابی گردآوردم به این امید که برای این حقیر و دیگران مفید باشد. و الله متعال عهده‌دار آن است که با منت نهادن بر ما این تلاش را از ما قبول نماید و در آن برکت نهد؛ براستی که او ستوده و بزرگوار است.
عشریات (وسایل ده‌گانه) ابن قیم رحمه‌الله:
ده وسیله که محبت الله را جلب می‌کند.
ده وسیله که مانع از انجام گناهان می‌شود.
ده وسیله که به شکیبایی در بلا و مصیبت کمک می‌کند.
ده فایده در حفاظت چشم از حرام.
ده سبب عدم هماهنگی عمل و علم.
ده پرده بین بنده و پروردگارش.
ده وسیله برای بخشایش گناهان و نابودی آثار بدی‌ها.
ده وسیله برای فراخی سینه.
ده مورد بیان ذکر در قرآن کریم.
انواع ده‌گانه برای معانی الفاظ قرآن کریم.
ده وسیله برای دفع شر حسود.
ده وسیله برای مصون ماندن از مکر شیطان.
ده مرحله برای هدایت.