مختصر فقه اسلامی

حکمت مشروعیت خلع

وقتی بین زن و شوهر رابطه محبت آمیز نباشد و از همدیگر تنفر و نفرت داشته باشند و بین‌شان مشکلاتی بروز کند و عیب جویی از هردو طرف یا یک طرف آشکار باشد، الله تعالی برای برون رفت از این مشکلات راه حل و برنامه نجاتی قرار داده است.

اگر این مشکلات از طرف شوهر باشد که طلاق در اختیار مرد است و می‌‌تواند طلاقش دهد اما اگر از طرف زن باشد، الله خلع را مباح قرار داده است تا با برگرداندن مهریه‌‌ای که از شوهرش گرفته یا بیش‌تر یا کم‌تر از او جدا شود.

و خلع به این صورت است که زن یا سرپرست از مرد درخواست جدایی می‌‌کند.

١- الله تعالى می‌‌فرماید: ﴿ٱلطَّلَٰقُ مَرَّتَانِۖ فَإِمۡسَاكُۢ بِمَعۡرُوفٍ أَوۡ تَسۡرِيحُۢ بِإِحۡسَٰنٖۗ وَلَا يَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَأۡخُذُواْ مِمَّآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ شَيۡ‍ًٔا إِلَّآ أَن يَخَافَآ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ ٱللَّهِۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ ٱللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَا فِيمَا ٱفۡتَدَتۡ بِهِ﴾[البقرة: ٢٢٩]. «طلاق [رجعى] دو مرتبه است پس [از آن باید زن را] به شایستگى نگاه داشتن یا به نیکى رها کردن. و برای‌تان روا نیست که از آنچه به آنان داده‌اید چیزى را [باز پس] بگیرید مگر آنکه [همسران] بترسند که نمى‌توانند احکام الله را بر پا دارند. پس [اى مسلمانان] اگر بیم آن داشتید که حدود الهى را بر پا ندارند، در آنچه زن عوض خویش [به شوهر] دهد، بر آن دو گناهى نیست. این حدود [مقرّر شده] الهى است، پس از آن‌ها تجاوز مکنید، و هرکس از حدود الهی تجاوز کند، اینانند که ستمکارند».

٢ - ابن عباس  ب می‌گوید: همسر ثابت بن قیس نزد پیامبر  ج آمد و گفت: ای رسول الله! اخلاق و دیانت ثابت بن قیس ایرادی ندارد. ولی کفر (ناسپاسی شوهر) را در اسلام ناپسند می‌‌دانم. (و نمی‌خواهم با او زندگی نمایم) رسول الله  ج فرمود: «آیا باغی که از او به عنوان مهریه گرفتی به او بر می‌گردانی»؟ گفت: بلی. پیامبر  ج خطاب به ثابت بن قیس فرمود: «باغ را قبول کن و او را یک طلاق بده).[١٤٦٧]

[١٤٦٧]. بخاری (ش:٥٢٧٣).