نقد آرای ابن سینا در الهیات

سهروردی و ابن سینا

سهروردی و ابن سینا

فیلسوف اشراقی، شهاب‌الدّین سهروردی (مقتول در سال ۵۸٧ هجری قمری) نیز از زمرۀ نقّادان آراء ابن سینا شمرده می‌شود، سهروردی در کتاب: «حکمة الإشراق» بدون اینکه نام شیخ‌الرئیس را ببرد، آراء وی را نقد کرده است مثلاً در باب مغالطات آنجا که می‌نویسد: «وماظنّ بعض إهل العلم انّه لا یتصّور أن یکون شیئان .... إلی اخر کلامه [۱۶]» مقصودش از عبارت «برخی اهل علم گمان کرده‌اند ...» ابن سینا است چنانکه «صدرالدین شیرازی در تعلیقات خود بر «حکمة الإشراق» می‌نویسد: «هذا تعریض بالشّیخ الرّئیس ومتابعیه ...» یعنی: «این کنایه‌ای است اعتراض‌آمیز به شیخ‌الرئیس و پیروان او» و نیز در بحث از مسائل طبیعی آنجا که می‌نویسد: «وقول القائل لو کانت النّار حارّة رطبة لکانت هواء طلبت موضعا أعلی بالوقف عنده، کلام غیر مستقیم [۱٧]» مرادش از «القائل» ابن‌ سینا است که البته گفتار وی را نادرست می‌شمرد!

[۱۶] حکمة الاشراق، چاپ تهران، صفحۀ ۴۸. [۱٧] حکمة الإشراق، صفحه ۱٩۰.