فخر رازی و ابن سینا
فخرالدین عمر رازی (متوفی در سال ۶۰۶ هجری قمری) متکلّم پرتوان و زبردست اسلامی، یکی دیگر از نقّادان افکار ابن سینا است، وی در کاب «شر الإشارات والتّنبهات» بارها بر ابن سینا اعتراض نموده تا آنجا که به قول نصیرالدّین طوسی: «یکی از نکته سنجان، شرح او را بر کتاب اشارات، جرح (زخم) نامیده است!» سمّی بعض الظرّفاء شرحه جرحا [۱۸] رازی در شرح کتاب «عیون الحکمة» که از آثار ابن سینا است نیز با او به مخالفت برخاسته و اندیشه‌های شیخ الرئیس را نقّادی کرده است چنانکه در مقدّمۀ همین کتاب می‌نویسد:
«إنّي مخالف لمقتضی هذا الکتاب في دقیقه وجلیله وجملته وتقاصیله فإن جررت علیها المهادنه والمداهنه صرت کالرّاضی بتوجیه العباد إلی مسال الغیب والفساد [۱٩]».
یعنی: «من با همۀ آنچه این کتاب بر آن دلالت دارد و با ریز و درشت و اجمال و تفصیل آن، مخالفت‌ها دارم و اگر بخواهم دامن سازشکاری بر سراسر مطالب این کتاب بگسترانم به کسی مانند شده‌ام که راضی گشته بندگان خدا به گمراهی و تباهی روی آورند!».
[۱۸] شرح إشارات طوسی، چاپ تهران، الجزء الأول، صفحه ۲. [۱٩] عیون الحکمة، چاپ قاهره، مقدمۀ کتاب، مقایسه شود با شرح عیون الحکمة نسخه خطی دانشگاه تهران.