فصل سیزدهم: نماز مسافر، پشت سر شخص مقیم درست است

و شخص مسافر باید مثل نماز امام نمازش را تمام بخواند، و فرقی نمی‌کند که به تمام نماز یا به رکعتی یا کمتر از آن و یا حتی در تشهد اخیر و قبل از سلام به امام رسیده باشد، باید بعد از سلام دادن امام، نمازش را به صورت کامل بخواند. و این قول، از میان اقول اهل علم، صحیح‌تر و مناسب‌تر است. به خاطر اینکه همین طور از ابن عباس سدر روایت موسی‌بن سلمه / ثابت شده، که می‌گوید: «ما با ابن عباس سدر مکه بودیم، و می‌گفتیم: ما اگر با شما نماز بخوانیم و به شما اقتدا کنیم، نمازمان را ۴ رکعت می‌خوانیم و اگر به‌سوی جهاز شترمان و بارهایمان برگردیم، نمازمان را ۲ رکعت می‌خوانیم، ابن عباس سمی‌گفت: «این سنت ابوالقاسم ـ پیامبر خدا صـ است» [۱۴٩].

و ابن عمر ساگر پشت سر امام نماز می‌خواند، نمازش را ۴ رکعت می‌خواند، و اگر تنها بود، نمازش را ۲ رکعت می‌خواند [۱۵۰].

امام ابن عبدالبر/می‌گوید: «اجماع جمهور فقها بر این قرار گرفته، اگر مسافر پشت سر افراد مقیم نماز خواند، و در رکعتی به آنها رسید، لازم است که، نمازش را به صورت کامل و ۴ رکعت بخواند» [۱۵۱]. و در ادامه می‌گوید: «اکثر فقهاء می‌گویند، اگر مسافر پشت سر مقیم و قبل از اسلام او از نماز، تکبیره الاحرام بست نماز مقیم بر او لازم می‌شود و باید نمازش را به صورت کامل بخواند» [۱۵۲].

و از جملۀ آنچه دلالت بر تمام خواندن نماز مسافر، پشت سر مقیم دارد، این فرمودۀ پیامبر صاست: «امام برای این است تا از او پیروی شود، و از او سرپیچی نشود، هر گاه امام تکبیر گفت، شما هم تکبیر بگویید [۱۵۳]...» [۱۵۴].

[۱۴٩] مسند احمد (۱/۲۱۶)، شیخ البانی در ارواء الغلیل (۳/۲۱) می‌گوید: «سندش صحیح است و رجالش نیز صحیح است». و همین حدیث را مسلم با این لفظ آورده: «زمانی که در مکه بودی و با جماعت نماز نمی‌خواندی، نمازهایت را چگونه می‌خواندی؟ موسی‌بن سلمة در جواب گفت: ۲ رکعتی می‌خواندم، سنت ابوالقاسم صاست». مسلم (۶۸۸). [۱۵۰] مسلم (۶۸۸)، موطأ مالک (۱/۱۴٩-۱۵۰). [۱۵۱] التمهید (۱۶/۳۱۱-۳۱۲). [۱۵۲] التمهید (۱۶/۳۱۵). [۱۵۳] متفق علیه، بخاری (٧۲۲)، مسلم (۴۱۴). [۱۵۴] المغنی، ابن قدامه (۳/۳۴۶)، مجموع الفتاوی، ابن باز (۱۲/۱۵٩-۲۶۰)، الشرح الممتع، ابن عثیمین (۴/۵۱٩).