ذو النورین عثمان بن عفان رضی الله عنه

موضع‌گیری عثمان در برابر عبیدالله بن عمر در حادثه کشته شدن هرمزان

موضع‌گیری عثمان در برابر عبیدالله بن عمر در حادثه کشته شدن هرمزان

امام طبری در تاریخش (٥-٤٢ ) به نقل از تابعی بزرگوار سعید بن مسیب ‌می‌گوید: هنگام به شهادت رسیدن امیر الومومنین عمر بن خطاب س عبدالرحمن بن ابوبکر صدیق فرمود: دیروز بعد از ظهر از کنار ابولؤلؤ گذشتم. او با جفینه نصرانی از اهل حیره و هرمزان ایستاده بود و همگی با هم صحبت می‌کردند. چون من ناگهان کنار آن‌ها رسیدم پراکنده شدند و شمشیر ی (دو سره ) به زمین افتاد. ببینید عمر س با چه چیزی کشته شده است؟ مردی از بن تمیمه بدنبال قاتل رفت و شمشیرش را گرفت. آن شمشیر همان مواصفاتی را داشت که عبدالرحمن بن ابی بکر ذکر کرده بود.

عبیدالله بن عمر از جریان مطلع گردید. وی منتظر ماند تا پدرش از دنیا رفت. سپس همان شمشیر را برداشت و نزد هرمزان رفت و وی را بقتل رساند.

بعد از بیعت هنگامی که عثمان س مسؤلیت امور را بدست گرفت، اولین مسئله ای که به آن پرداخت جریان کشته شدن هرمزان با شمشیر عبیدالله بن عمر س بود. در تاریخ در این باره دو روایت نقل شده است: یکی این که عثمان س به قماذبان فرزند عمزان پیشنهاد کرد که انتقام پدرش را از عبیدالله بن عمر بگیرد. اما قماذبان وی را بخاطر خدا و مسلمانان رها کرد.

و در روایت دوآمده است که عثمان در گوشه مسجد نشست و عبیدالله بن عمر را احضار نمود. عبیدالله در خانه سعد ابن ابی وقاص س زندان بود و در ابتدا هم سعد س شمشیر را از دست عبیدالله گرفته بود. عثمان س خطاب به مهاجرین و انصار که در مسجد بودند، فرمود: درباره این شخص که در اسلام مرتکب چنین اشتباهی شده است مشوره و رای شما جیست؟ علی س گفت: رای من این است که او کشته شود. تعدادی از مهاجرین گفتند: عمر س دیروز کشته شد و فرزندش امروز کشته شود؟ عمرو بن عاص س فرمود: تو درباره این جریان مسؤلیتی نداری و خدا تو را در اینباره مؤاخذه نمی‌کند زیرا این حادثه در زمان خلافت شما اتفاق نیفتاده است بلکه قبل از خلافت شما اتفاق افتاده در زمانی که شما بر مسلمانان هیچگونه سلطه و حکومتی نداشتی. عثمان س فرمود: من ولی و سرپرست آن‌ها هستم و دیه هرمزان را از مال شخصی خویش پرداخت می‌نمایم.