سعد کیست؟
عبدالله بن سعد بن ابی سرح از قبیله بنی عامر و قریش است و شرف صحابی بودن هم شامل وی می‌گردد. او برادر رضاعی عثمان س است. در فتح مکه عثمان س برای وی پناه خواست. و رسول الله ج وی را پناه داد. بعد از آن جریان، مسلمان خوبی شد. عبدالله بن سعد بن ابی سرح بعدها در ردیف مجاهدان و فاتحان بزرگ قرار گرفت. و از پیشتازان صحابه در فتح مصر بودو فرماندهی قسمت راست ارتش اسلام را زیر پرچم عمروبن العاص س بعهده داشت. و در سایر فتوح اسلامی هم نقش‌های بسیار خوبی را ایفا کرد.
برکی در تاریخش بروایت از لیث بن سعد می‌گوید: عبدالله بن سعد بن ابی سرح در زمان عمر رضی الله عنه فرماندار منطقه صعید مصر بود. سپس عثمان س همه مصر را به وی سپرد. وی فرمانروای خوبی بود.
این واقعیت تاریخی که پیشوا ورهبر معنوی مصر، لیث بن سعد درباره امارت عبدالله بن سعد بن ابی سرح در سال ٢٥ هجری به ثبت رسانده است، مقدمه ای بود تا این دولتمرد عدالت پیشه در سال ٢٧ هجری سپاه اسلام را برای فتح آفریقا قیادت و فرماندهی نماید. گفتنی است که فتح آفریقا از بزرگترین فتوحات اسلامی بشمار می‌رود بطوری که سهم هر جنگجو اسب سوار سه هزار دینار شد. و شخصیت هایی مانند عبدالله بن عمر، عبدالله بن عباس، عبدالله بن مسعود و عبدالله بن زبیر تحت قیادت وی بودند.
بعد از فتح آفریقا این سردار توانا در سال ٣١ هجری شمسی جهاد و مبارزه را با سیاهان آفریقا ادامه داد. و در سال ٢٤ هجری در غزوه ذات السواری شرکت کرد. و هنگامی که مدینه منوره دچار فتنه گردید و به محاصره یاغیان درآمد وی با اجازه عثمان رضی الله عنه از طریق قریش و عقبه راه مدینه منوره را در پیش گرفت و سائب بن هشام بن عمیر را بعنوان جانشین خود در مصر تعیین نمود. اما دیری نگذشت که محمد بن ابوحذیفه بر سائب یورش برد و استانداری مصر را بعهده گرفت و از ورود ابن ابی سرح به مصر جلوگیری کرد. اینجا بود که عبدالله بن سعد بن ابی سرح راه فاسطین را در پیش گرفت ودر مکانی بنام عقلان و رمله سکنه گزید و گوشه نشینی و عزلت را انتخاب کرد و تا سال ٥٧ هجری در همانجا زندگی کردتا اینکه سرانجام، صبح یکی از روزها در رمله دست به دعا برداشت و فرمود: «خدایا! نماز صبح را آخرین عملم قرار بده». سپس وضو گرفت و به نمازایستاد. در پایان نماز هنگامی که به سمت راستش سلام داد و می‌خواست به سمت چپش سلام دهد، دار فانی را وداع گفت و به رحمت حق پیوست.