سنت الهی در پیکار میان حق و باطل

فهرست کتاب

معنای تدافع:

معنای تدافع:

در این باره در لسان العرب [۶]چنین آمده است: «اَلدَّفْعُ: اَلْإِزالَةُ بِقُوَّةٍ» دفع یعنی: از میان برداشتن چیزی با قدرت. گفته می‌شود: «دَفَعهُ يَدْفَعُهُ دَفْعاً وَدِفاعاً» یعنی او را با زور دور کرد. و «دافَعَ عَنْهُ»یعنی: از او دفاع کرد و مانع رسیدن آسیب به وی شد، در همین معناست که دعا می‌کنیم: «دَفَعَ اللهُ عَنْكَ الـمكروهَ دَفْعاً وَدِفاعاً». یا «دافَعَ اللّهُ عَنْكَ السُّوءَ دِفاعاً». یعنی: خداوند آسیب و صدمه را از تو دور کند. و «تَدَافَعَ الْقَوْمُ». یعنی: گروهی از این طایفه، گروهی دیگر را پس راندند. و «مُدافَعَة». یعنی پیکار، همستیزی و رقابت، و بالأخره «اندفاع» یعنی: شتافتن به دنبال یک کار.

در «المعجم الوسیط» [٧]همچنین آمده است: «دَفَعَ الشّيْءَ» فلان چیز را با قدرت از میان برداشت. در قرآن آمده است: ﴿وَلَوۡلَا دَفۡعُ ٱللَّهِ ٱلنَّاسَ بَعۡضَهُم بِبَعۡضٖ لَّفَسَدَتِ ٱلۡأَرۡضُ[البقرة: ۲۵۱]. «اگر خداوند برخی از مردم را به وسیلۀ برخی دیگر از میان نمی‌بُرد، بی‌گمان زمین دچار تباهی می‌شد».«دَفَعَ الْقَوْلَ»: آن گفته را با استدلال رد کرد. «دَفَعَ فُلاناً إِلى كَذا»: فلانی را به انجام فلان کار واداشت.«دافَعَ عَنْهُ مُدافَعَةً وَدِفاعاً»: از وی پشتیبانی کرد و کمکش نمود. «دافَعَهُ»: با وی به رقابت پرداخت. گفته می‌شود: «هُوَ سَيَّدُ قَوْمِهِ غيرُ مُدافَعٍ».یعنی: او رئیس بلامنازع گروه خود است: «تَدافَعَ الْقَوْمُ» همدیگر را راندند، به همستیزی پرداختند.

[۶] لسان العرب، ٩ / ۴۴۱ و صفحات بعدی. [٧] المعجم الوسیط، ۱ / ۲۸۸.