نخستین مانع: همستیزی
خداوند در این باره میفرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا لَقِيتُمۡ فِئَةٗ فَٱثۡبُتُواْ وَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرٗا لَّعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ ٤٥وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَا تَنَٰزَعُواْ فَتَفۡشَلُواْ وَتَذۡهَبَ رِيحُكُمۡ﴾[الأنفال: ۴۵-۴۶]. «ای مؤمنان! هنگامی که با دستهای از دشمن روبرو شدید پایداری نمایید و خدا را فراوان یاد کنید تا سرافراز و رستگار شوید. و از خدا و پیامآورش اطاعت کنید و از کشمکش و همستیزی بپرهیزید که شکست میخورید و عظمت و شکوهتان از میان خواهد رفت».
براساس این آیه همستیزی زمینهساز ناتوانی و «فَشَل» است که به معنای ناکامی و امتناع از به انجامرساندن کار است و از بزرگترین اسباب ضعف و هراس محسوب میشود، از این رو مفسران ﴿فَتَفۡشَلُواْ﴾را اینگونه معنا کرده اند: مرعوب نیروی دشمن خواهید شد و از عهدۀ پیکار با او بر نخواهید آمد. ﴿وَتَذۡهَبَ رِيحُكُمۡ﴾یعنی اقتدار و حکومت شما از میان خواهد رفت، این آیه دولت و نحوۀ جریانیافتن کار آن را به باد و وزش آن تشبیه کرده است [۵۳].
[۵۳] تفسیر آلوسی، ۱۰ / ۱۴ – تفسیر المنار، ۱۰ / ۲۵.