مقدمۀ دانشمند بزرگ جناب وهبی سلیمان الغاوجی الألبانی
مقدمۀ آشنائی من با شیخ «عبدالله علوان» از طریق مقالۀ ایشان به نام «تقدیم به جانشینان انبیاء» بود و سپس به واسطۀ مقالات و کتاب‌هایش به نام «مسئوولیت اجتماعی در اسلام»، «آنچه جوانان باید بدانند» و «صلاح الدین ایوبی» تداوم یافت.
سپس این شناخت در خلال مدتی مصاحبت و کار مشترک در زمینۀ مسائل آموزشی و پرورشی بیشتر شد و اگر از من بخواهند که در جمله‌ای کوتاه «عبدالله ناصح علوان» را توصیف کنم، خواهم گفت:
«دانشمند مؤمنی است که همواره مفهومی ارزشمند از کلام رسول خدا جرا پیش چشم داشته که با تمامی وجود آن را درک کرده و در خونش جریان دارد و آن کلام ارجمند این است:
«کسی که صبح برخیزد [مقصود آنکه هرکسی که همواره] و در حل مشکلات مسلمین اهتمامی نورزد و تلاش نکند مسلمان نیست».
به همین دلیل از جهات مختلف در انجام وظیفه‌ای که در قبال آن احساس مسؤولیت می‌کند، تلاش می‌نماید. او هنگامی که تبلیغ عقیده‌ای اسلامی را با روش حکیمانه و شیوه‌ای پسندیده احساس می‌کند، گروه دانشمندان اسلامی را مورد خطاب قرار داده و کتاب «تقدیم به جانشینان انبیاء» را می‌نویسد.
و زمانی که با عامۀ مردم سخن می‌گوید، کتاب «نظر اسلام دربارۀ تلویزیون» را می‌نویسد و آنان را از خرید این وسیله برحذر داشته و جنبه‌های سوء این دستگاه را خاطرنشان می‌سازد، البته این نوشته‌ها بعدها توسط ایشان کامل‌تر شده و به کتاب نظر اسلام دربارۀ وسائل ارتباط جمعی تبدیل گردید.
و زمانی که با دانشجویان سخن می‌گوید کتاب «ادعاهای مخالفین و جواب‌های آنان» را می‌نویسد. و با نوشتن کتاب «صلاح الدین ایوبی» خاطرۀ اقتدار و عظمت گذشتۀ مسلمین را بار دیگر در اذهان زنده می‌کند و احساس افتخار نسبت به گذشته و هویت تاریخی‌مان را در ما زنده می‌کند.
در شرایط دیگر که به شیوه‌ی علمی و با زبان فقه سخن می‌گوید، کتاب «احکام روزه و زکات» را می‌نویسد.
و جهت رهنمون شدن نظام اجتماعی برای رهائی از مضرات سیستم سرمایه‌داری کتاب «احکام بیمه» را نوشته و خطرات جدی این سیستم را تذکر می‌دهد و جایگزین اسلامی آن را بیان می‌دارد.
و اخیراً کتاب «تربیت فرزندان در اسلام» را برای تمامی گروه‌های نامبرده، برشتۀ‌تحریر در آورده است.
از خدای متعال می‌خواهم که او را در این راه موفق گرداند و بهترین پاداش‌ها را نصیب او فرماید و به کار و زندگی‌اش برکت ببخشد.
کتاب حاضر دارای ۴ جزء و ۱۳۷۶ صفحه با قطع متوسط می‌باشد [۲]، که گذشته از علم و دانش بکار رفته در تالیف آن، توجه و علاقه خاص مولف را به نسل‌های آینده می‌ساند.
باید خاطرنشان کرد که تا بحال کتابی به گستردگی و تفصیل این تالیف دربارۀ تربیت فرزندان نوشته نشده است. و نکته قابل توجه دیگر آن است که استاد به شواهد مختلفی از قرآن و سنت و آثار سلف صالح در ارتباط با احکام، سفارشات و آداب پرورش فرزندان استناد می‌کند که از ویژگی‌های منحصر بفرد ایشان در این مورد بخصوص می‌باشد. در واقع این مجموعه برای مسلمین نوشته شده و کاربرد آن در رابطه با جامعۀ اسلامی است.
و باید اقرار کنم که تا به امروز در این زمینه کتابی ندیده‌ام که در بحث‌های مهم تربیتی مانند کتاب استاد فقط به منابع و مراجع اصلی مسلمین متکی باشد و از آنچه دیگران گفته‌اند بهره‌ای نگیرد، مگر در شرایط یکه نیاز مبرمی برای رسیدن به هدفی خاص مورد نظر باشد و دلیلش هم آن است که دانش و معارفی که ایشان کسب کرده‌اند فقط متکی به اصول عقیدتی اسلام و تجارب مسلمانان گذشته یا معاصر است، در واقع ایشان دارای گنجینه‌ای از علومی است که او را از دستاوردهای غیر مسلمین بی‌نیاز می‌کند.
اینجانب قصد داشتم تعدادی از عناوین بحث‌های مهم کتاب را ذکر کرده و مفاهیم و مطالب روشنگر و بسیار مفید مربوط به آن را بعنوان نمونه بیان کن و به این طریق محتوای واقعی و ارزشمند کتاب را برای خوانندگان آشکار سازم. اما بعلت آنکه مجال بحث در این مقدمه کوتاه نیست و باعث طولانی شدن سخن می‌گردد، به خوانندۀ عزیز توصیه می‌کنم که به مطالعه آن پرداخته و نکات مفید آن را دریابد، بنابراین در اینجا به ذکر اسامی موضوعاتی که استاد تحت عنوان «پیشنهادهای ضروری در امر تربیت» می‌آورد، اکتفا می‌کنم.
به نظر ایشان این پیشنهادات شامل موارد زیر است:
تشویق فرزندان به انتخاب ارزشمندترین مشاغل، در نظر گرفتن استعدادهای خدادادی فرزندان، دادن فرصت کافی به کودکان برای بازی و تفریح سالم، ایجاد همکاری بین خانه و مدرسه، تقویت رابطه بین معلم و محصل، داشتن راه و روش تربیتی مشخص و عمل به آن در تمام مدت زندگی، فراهم آوردن امکانات رشد علمی و فرهنگی فرزندان، تشویق فرزندان به مطالعه در همه احوال، آگاه کردن فرزند و تذکر دادن دائمی به او در رابطه با مسؤولیت او نسبت به اسلام، تعمیق و تقویت روحیه جهاد و تلاش در فرزند. مجموعه این مطالب ۱۷۷ صفحه از کتاب را در بر می‌گیرد که نشان می‌دهد استاد، در رابطه با تربیت فرزندان و توجه به این مهم از چیزی فروگذار نکرده است.
و چه شایسته است که پدران و مادران، معلمین و مربیان و دست‌اندرکاران امور پرورش و تربیت از این کتاب به نحو احسن بهره گیرند.
و به راستی کوتاهی و قصوری برتر از اهمال در تربیت فرزندان نیست و رها کردن آنان به حال خود و بی‌تفاوتی نسبت به آنان نتیجه‌ای جز انحراف ایشان نخواهد داشت. پیامبر خدا جمی‌فرماید:
«برای آدمی همین گناه کافی است که کسی را که طعام می‌دهد [سرپرستی می‌کند[ نماید» (روایت مسلم).
با اهمال والدین و مربیان، فرزندان نیز احکام اسلامی را انکار کرده و برخلاف عقیدۀ اسلامی موضع می‌گیرند، عقل و شخصیت و احساس آنان تباه می‌شود و آنچه از آنان باقی می‌ماند اجسام بی‌روحی است که نه عقیده با عظمتی در بر دارد و نه برای هدفی ارزشمند زندگی می‌کند.
از خدای تعالی طلب می‌کنم که استاد «شیخ عبدالله» و دانشمندانی مانند او را سعادتمند گرداند و به پاداش اخروی مسرور سازد، تا بتوانند آغازگران ایجاد نسلی مانند نسل اصحاب پیامبر بوده برای تمامی مردم جهان الگو و نمونه باشند و مانند یاران برگزیده و نیکوکار رسول خدا جدر بر پای داشتن دین الهی در گستره زمین موفق باشند. و انشاءالله، خداوند سبحان آنان را بر تمامی جهان مسلط سازد و ناامنی و اضطراب ایشان را به آرامش قلبی و اطمینان خاطر تبدیل کند و پرچم پرافتخار اسلام را در اطراف و اکناف زمین و بر تمامی بلندی‌های آن به اهتراز در آورد، آنگاه است که دین و آیین بشریت فقط قانون و برنامۀ خدایﻷخواهد بود و به راستی که تحقق این امر برای آن فرمانروای آسمان و زمین مشکل نیست.
﴿ وَيَوۡمَئِذٖ يَفۡرَحُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٤ بِنَصۡرِ ٱللَّهِۚ يَنصُرُ مَن يَشَآءُۖ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ ٥ ﴾[الروم: ۴- ۵].
«آن روز مؤمنین بسبب یاری الهی مسرور و شادمان خواهند بود، خداوند هرکس را که شایسته باشد یاری می‌کند او توانای شکست‌ناپذیر و مهربان است».
وهبی سلیمان الألبانی
[۲] این تقسیم‌بندی و تعداد صفحات در چاپ اوّل بود که بفضل الهی در چا‌پ‌های بدی کار جمع و ترتیب در دو جلد تسهیل شده به شیوه بهتر به چاپ رسید.