بخش سوم: مروان بن حکم و مخالفتش با ابن‌زبیر
چنان‌که گذشت مروان با انتخاب شورای دربار اموی در شام به امارت رسید. وی از بیعت سرزمین‌های اسلامی با عبدالله‌بن‌زبیر به شدّت ناراحت بود. او برای مخالفت مراحل زیر را به انجام رساند: ۱ـ پاکسازی شام از طرفداران ابن‌زبیر طی دو طرح کنفرانس جابیه و معرکه مرج راهط؛ ۲ـ بازگرداندن مصر به امویان؛ ۳ـ تلاش برای بازگرداندن عراق و حجاز به امویان؛ ۴ـ انتخاب عبدالملک و عبدالعزیز دو فرزندش برای ولایتعهدی [۵۴].
مروان با این اقدام‌ها توانست شالوده از هم گسیخته امویان را دوباره استحکام بخشد، و در واقع از سر نو احیا نماید. مروان در رمضان سال ۶۵ هجری در ۶۳ سالگی از دنیا رفت [۵۵].
[۵۴] همان: ۱/۵۷۵ ـ ۵۷۶. [۵۵] همان: ۱/۷۲۲.