معاملات قدیمی
اگرچه معاملات اسلحه ایران و اسرائیل با رسوایی «ایران گیت» در سال ۱۹۸۷ برای مردم آشکار شد ولی به پیش از آن باز میگردد. تاریخ آن به آغاز دههی هشتاد میلادی یعنی آغاز حکومت خمینی مربوط میشود. «آبا ایبان» وزیر دفاع سابق اسرائیل وضعیت روابط اسرائیل و حکومت خمینی را اینگون خلاصه نموده است: «هنگامی که نظام ایران دوست ما باشد ما به او اجازه میدهیم اسلحه به دست آورد تا دوستیاش حفظ شود اما هنگامی که موضعگیری ایران در مورد اسرائیل را نمیدانیم به او اجازه میدهیم اسلحه بهدست آورد تا بتوانیم موضع ایران را بشناسیم [۲۱۴].
بنابراین بازگشت به آغاز دههی هشتاد، فروش سلاحهای اسرائیلی به ایران تحت رهبری خمینی و آماری که در این زمینه در روزنامهها و مجلات نوشته شده را برایمان آشکار میسازد.
روزنامههای کویتی در ۳۰ سپتامبر ۱۹۸۰ میلادی و همچنین در اکتوبر همین سال نوشتند که حکومت آمریکا از اینکه اسرائیل از هواپیماهای بیگانه و مسیرهای غیر مستقیم هوایی برای رساندن قطعات یدکی به ایران استفاده میکرده آگاه بوده و با این کار موافقت کرده است. بعد از روزنامههای کویتی نوبت به روزنامه آبزرور لندن میرسد که در نوامبر ۱۹۸۰میلادی از ارسال قطعات یدکی هواپیمای اف ـ ۱۴ و قطعات بالگرد و موشکها به بندرهای ایران از جمله بندرعباس خبر بدهد. این روزنامه مینویسد که محمولهای از آمریکا به سوی اسرائیل فرستاده شده سپس به صورت مستقیم و بدون اینکه وارد اسرائیل شود به ایران ارسال شده است.
در سال ۱۹۸۱ و در ماه ژانویه، گزارشی از آمریکا که برای پژوهشهای وابسته به کنگره آماده شده بود و روزنامهها آن را منتشر کردند [۲۱۵] چنین آمده که اسرائیل سلاح و لوازم یدکی را به ایران قاچاق میکند. و هنگامی که سخنگوی وزارت امور خارجهی آمریکا در این باره مورد سؤال قرار گرفت گفت که وی گزارشهایی در اینباره دریافت کرده است. این اتفاق در زمان ریاست جمهوری کارتر رخ داده است.
پس از خروج کارتر و کارکنانش از حکومت، خیلیها اعتراف کردند که اسرائیل در سپتامبر ۱۹۸۰ برای فروش اسلحه و به عبارت دقیقتر تجهیزات نظامی برای ایران از آمریکا درخواست مجوز کرده است. در ماه بعد نیز اسرائیل شروع به فروش لاستیک چرخهای هواپیمای فانتوم اف ـ ۴ به ایران کرد. همچنین فرودگاه غيرنظامی «تایمز» فرانسه که در نزدیکی پایگاه نظامی قرار داشت به عنوان ایستگاهی جهت ترانزیت محمولههای چرخ هواپیما به کار برده شد و تاجر اسلحه فرانسوی که در این معامله دخالت داشت در برنامهی تلوزیونی «پانوراما» که از شبكه «بی بی سی» پخش میشد از این معامله پرده برداشت [۲۱۶].
روزنامههای آن وقت اشاره کردند که دولت ریگان از همان ابتدا در فروش سلاح اسرائیل به ایران نقش داشته و از طریق انجمن آمریکایی ـ اسرائیلی «موریس امیتای» و حمایت «رابرت مكفارلينِ پسر» عضو گمنام انجمن خدمات نظامی مجلس سنای آمریکا، این کار را انجام میداده است [۲۱۷].
پس از ارسال اولین محموله از چرخهای هواپیمای فانتوم اف ـ ۴، محمولهی دیگری از لوازم یدکی به قیمت ۶۰۰ هزار دلار به ایران فرستاده شد. ولی خط ارسال فرانسه ازهم پاشید و تاجر اسلحهی بریتانیایی خط دیگری را برای رساندن محمولههای اسرائیلی به ایران از طریق قبرص گشود و از هواپیماهای باربری (C.L.۴۴) شرکت آرژانتینی «ترانسپورت ابرو ریو پلاتینس» در این زمینه بهره برد. در این معامله که از طریق قبرص انجام شد محمولههایی از لوازم یدکی تانک و ۳۶۰ تن اندوختهی جنگی تانکهای ام ۴۸ و ام ۶۰ و موتورهای جت و چرخهای اضافی برای هواپیماها وجود داشت [۲۱۸].
پس از این، نوبت به معاملهی ۱۳۶ میلیون دلاری اسلحه میان اسرائیل و ایران میرسد که که از اواسط ۱۹۸۱میلادی بارگیری شد و تاجر اسرائیلی به نام یعقوب نمرودی که افسر بازنشستهی اسرائیلی بوده و لندن را مرکز تجارتش قرار داده بود این معامله را انجام داد. اما این معامله زمانی کشف شد که هواپیمای شوری در ژوئیه ۱۹۸۱ هواپیمایی که محموله سلاح اسرائیل ـ ایران را در خود حمل میکرد مورد هدف قرار داد. این هواپیما قرار بود از طریق قبرص وارد ایران شود که در مرز ترکیه ـ شوروی سقوط کرد [۲۱۹].
[۲۱۴] واشنگتن پست ۱۲ دسامبر ۱۹۸۶میلادی. [۲۱۵] روزنامههای مارس ۱۹۸۱. [۲۱۶] این برنامه در اول فوریه ۱۹۸۱ میلادی پخش شده است. [۲۱۷] واشنگتن پست ۲۹ نوامبر ۱۹۸۶. [۲۱۸] اسرائیل و جنگ ایران و عراق، پژوهشی به قلم شهرام چوبین در جملهی بین المللی دفاع شماره ۳ مار ۱۹۸۵ جلد ۱۸ [۲۱۹] این خبر را روزنامهی ساندی تایمز لندن در ۲۶ ژوئیه ۱۹۸۱ میلادی منتشر کرد.