۵- تدبر
یکی از شرطهای استفاده از قرآن مجید تدبر است، و خود قرآن در جاهای متعددی به تدبر فراخوانده است، و مؤمنانی را که قرآن را به تدبر میخوانند و همچون کور و کر رد نمیشوند مورد ستایش قرار داده است:
﴿وَٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُواْ بَِٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ لَمۡ يَخِرُّواْ عَلَيۡهَا صُمّٗا وَعُمۡيَانٗا ٧٣﴾[الفرقان: ۷۳].
«و کسانی هستند که هنگامی که به وسیلة نشانهها و سخنان پروردگارشان تذکر داده میشوند کورکورانه تن درنمیدهند».
﴿أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ ٱلۡقُرۡءَانَ أَمۡ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقۡفَالُهَآ ٢٤﴾[محمد: ۲۴].
«آیا در قرآن نمیاندیشند یا بر دلهایشان قفل زده شده است».
﴿أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ ٱلۡقُرۡءَانَۚ وَلَوۡ كَانَ مِنۡ عِندِ غَيۡرِ ٱللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ ٱخۡتِلَٰفٗا كَثِيرٗا ٨٢﴾[النساء: ۸۲].
«آیا در قرآن نمیاندیشند؟ اگر از طرف کسی غیر از خدا میبود به تفاوتهای زیادی در آن میبردند».