مقدمه مؤلف
إن الحمد لله نحمده ونستعینه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا وسیئات أعمالنا من یهده الله فلا مضل له ومن یضلل فلا هادی له أشهد أن لا إله إلا الله وأشهد أن محمداً عبده ورسوله، أما بعد: فإن أصدق الحدیث کتاب الله وخیر الهدی هدی محمد جوشر الأمور محدثاتها وکل محدثة بدعة وکل بدعة ضلالة وکل ضلالة في النار، ثم بعد:
به حول و قوه الهی میخواهم تفسیر سوره فاتحه را تقدیم خوانندگان عزیز نمایم، چون سوره فاتحه بزرگترین سوره قرآن کریم است و نمازگذار در تمام رکعات نماز آن را میخواند، و لازم است که شخص نمازگذار معنایش را بفهمد تا در نمازش بیشتر خشوع و خضوع داشته باشد و شامل این آیه شود:
﴿قَدۡ أَفۡلَحَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ١ ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي صَلَاتِهِمۡ خَٰشِعُونَ ٢﴾ [المؤمنون: ۱-۲].
«حقیقتاً مؤمنان رستگار شدند، کسانی که در نمازشان خاضع و فروتن هستند».
این سوره شامل هر سه نوع بندگی خداوند -توحید الوهیت، ربوبیت و اسماء و صفات- میباشد، خصوصاً توحید الوهیت و یا همان پرستش مطلق خداوند، که از آن به بندگی واقعی نیز تعبیر مینمایند. به خاطر همین پرستش و توحید الوهیت است که خداوند جهان را خلق کرده است و انسان را به آن مکلف کرده و پیامبران ‡را برای دعوت به سوی این پرستش مبعوث کرده، همچنانکه اوج این مبحث در این آیه بیان شده است.
﴿إِيَّاكَ نَعۡبُدُ وَإِيَّاكَ نَسۡتَعِينُ ٥﴾ [الفاتحة: ۵].
«فقط تو را میپرستیم و فقط از تو یاری میجوئیم».
بدلیل اهمیت این مسئله -توحید الوهیت- است که تمام معنا و محتوای قرآن به این آیه و سوره بر میگردد و تمام قرآن به نوعی معنا بخشیدن به این آیه است، برای رسیدن به هدفم در این کتاب از منابع معتبری استفاده کردهام که مهمترین آنها تفسیر طبری، ابن کثیر و مختصر تفسیر ابن کثیر است و تمام اقوالی را که در مورد بزرگی و تفسیر سوره فاتحه وجود دارند در این کتاب آوردهام، همچنین اکثر آیات و احادیثی که میتوانستند در تبین بحثمان سودمند باشند، نقل کردهام.
و بارزترین و آشکارترین اشتباهی که مردم در مورد سوره فاتحه و مسائل مربوط به آن دچار شدهاند در زمره بدعتها آوردهام پس کسی که میخواهد، آگاهی یابد و به حقیقت بیشتر نزدیک شود این کتاب و مطالبی که در آخر آن آمده را بخواند.
از خداوند متعال خواهان و خواستارم که این کار باعث نفع و سود فراوان برای مسلمانان باشد و به عنوان عمل صالحی که فقط به خاطر او انجام گرفته از من قبول نماید.
محمد بن جمیل زینو
ربیع الأول/۱۴۱۷