تفسیر بزرگترین سوره قرآن - سوره حمد

اهداف آیه:

۱- پادشاه و مالک فقط خداوند بزرگ است و کلمه (المَلِک) از کلمه (المُلک) گرفته شده است. خداوند می‏فرماید: ﴿هُوَ ٱللَّهُ ٱلَّذِي لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡقُدُّوسُ ٱلسَّلَٰمُ ٱلۡمُؤۡمِنُ...﴾[الحشر: ۲۳]. «او خدایی است که هیچ خدایی غیر او شایسته پرستش حقیقی نیست، او پادشاه مقتدر عالم، پاک...».

پیامبر جفرموده: «اخنع إسم عندالله من تسمی بملك إلاملاك ولا مالك إلا الله» [۵۱]«بدترین اسم نزد خداوند، اسم کسی است که پادشاه پادشاهان یا حاکم حاکمان نامگذاری شده باشد، و هیچ پادشاهی مقتدر به غیر از خداوند بزرگ وجود ندارد».

خداوند می‏فرماید: ﴿وَقَالَ لَهُمۡ نَبِيُّهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ قَدۡ بَعَثَ لَكُمۡ طَالُوتَ مَلِكٗا﴾[البقرة: ۲۴۷]. «پیامبرشان به آنها گفت: خداوند طالوت را به پادشاهی شما برانگیخت».

در این آیه نامگذاری (طالوت) با کلمه (ملک) بعنوان مجاز به کار گرفته شده است. در این حدیث پائین نیز واژه (ملک) به عنوان مجاز به کار رفته است.

«مثل الـملك علی الأسرة» [۵۲]«نمونه پادشاهی، پادشاهی بر زن و بچه و خانواده است».

۲- پادشاه (الـمالك) در واقع فقط خداوند بزرگ است و این کلمه از (الـملِك) گرفته شده و نامگذاری غیر خدا به این نام در معنای مجاز به کار رفته است و دارای بار معنای حقیقی نیست.

خداوند می‏فرماید: ﴿وَكَانَ وَرَآءَهُم مَّلِكٞ يَأۡخُذُ كُلَّ سَفِينَةٍ غَصۡبٗا﴾[الکهف: ۷۹]. «چون کشتی‌های بی‌عیب را پادشاهی که آن طرف آب است به غصب می‏گرفت».

[۵۱] بخاری. [۵۲] متفق علیه.