تفسیر بزرگترین سوره قرآن - سوره حمد

فوائد فرموده دوم:

۱- اصحاب ش در هنگام اختلاف، امور شان را به سوی پیامبر ج ارجاع می‏دادند تا پیامبر ج در بین آنها حکم کند، خداوند می‏فرماید:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَأُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنكُمۡۖ فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ إِن كُنتُمۡ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ ذَٰلِكَ خَيۡرٞ وَأَحۡسَنُ تَأۡوِيلًا ٥٩﴾ [النساء: ۵۹].

«و چون در چیزی کارتان به نزاع کشید به حکم خدا و رسول باز گردید اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید این کار – رجوع به حکم خدا و رسول – برای شما بهتر و خوش عاقبت تر خواهد بود».

برگرداندن و ارجاع دادن امور به سوی خداوند در این آیه یعنی ارجاع دادن به قرآن است، ولی ارجاع دادن به سوی پیامبر ج در آیه یعنی اگر پیامبر ج زنده بود، اختلاف را به سوی ایشان ارجاع دهید و اگر پیامبر ج در قید حیات نبود، برای حل اختلاف به احادیث ایشان برگردید.

پیامبر ج می فرماید: «ترکت فیکم أمرین ما إن تمسکتم به لن تضلوا بعدی أبداً: کتاب الله وسنتی» [۹]«بعد از خود دو چیز را در میان شما به ارث می‏گذارم، مادام که به آن دست بگیرید هرگز گمراه نمی‏شوید: کتاب خدا و سنتم».

۲- بر همه اصحاب ش و مسلمانان واجب است که به قرآن و سنت پیامبر جحکم کنند.

۳- رقیه با سوره فاتحه جایز است، همچنین رقیه با آیات و ادعیه ای که در سنت صحیح پیامبر ج به آنها اشاره شده نیز جایز است.

۴- مداوای کسی که مار یا عقرب او را نیش زده، با خواندن سوره فاتحه و دعاهای مأثور بر روی آن شخص و به وسیله دارو مشروع می‏باشد.

پیامبر ج می فرماید: «یا عباد الله تَدَاوَوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَمْ يَضَعْ دَاءً إِلاَّ وَضَعَ لَهُ دَوَاءً» [۱۰]«ای بندگان خدا مداوا و معالجه کنید، زیرا که خداوند هیچ دردی را نفرستاده مگر آنکه درمانی نیز برای آن درد قرار داده است».

۵- شخص رقیه کننده می‏تواند در مقابل رقیه‏ای شرعی که به وسیله سوره فاتحه، دعا کردن و داروهای موجود انجام می دهد اجرت دریافت کند، چون آن شخص به دلیل رقیه کردن انسان بیمار، نسبت به دکتری که با دارو و درمان بیمار را معالجه می‏کند، شایستگی بیشتری برای دریافت مزد و پاداش دارد.

پیامبر جمی‏فرماید: «أَحَقَّ مَا أَخَذْتُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا كِتَابُ اللَّهِ» [۱۱]. «شایسته‌ترین پاداشی که می‏توانید در مقابل چیزی دریافت دارید، آن پاداشی است که بر قرآن می‏توانید دریافت دارید».

منظور حدیث، دریافت اجرت در مقابل خواندن قرآن بر مرده ها یا بر زنده ها نیست، بلکه اشاره حدیث به این است که اگر کسی بوسیله قرآن مداوای جسم کس دیگری را کرد می‏تواند از او اجرت بگیرد، اما اگر کسی بیاید و قرآن را بر قبرستان بخواند و یا در هنگام مجلس ترحیم آن را بخواند و در مقابل آن پول دریافت کند این کار حرام است – هم از جهت قرآن خواندن در آن مکان و هم از لحاظ گرفتن پول بر این عمل – زیرا پیامبر ج و اصحابش این کار را نکرده‏اند.

۶- انسان مسلمان می‏تواند برای انسان غیر مسلمان رقیه کند و همچنین می‏تواند برای بهبودی بیماریش دعا کند.

بزار از جابر س روایت می‏کند که جابر فرمود: «فقالوا لهم: قد بلغنا أن صاحبکم جاء بالنور والشفاء، قالوا: نعم» [۱۲]«آن قوم به مسلمانان گفتند: به ما خبر رسیده که رفیقتان – محمد ج– نور و شفا – قرآن – با خودش آورده است، مسلمانان گفتند: بله چنین است».

از این روایت پیداست که آن قوم غیر مسلمان بودند زیرا به مسلمانان گفتند: رفیقتان و نگفتند، رفیقمان و یا پیامبر خدا ج، زیرا به او ایمان نداشتند ولی با وجود این آن شخص مسلمان رئیس آن قوم را رقیه کرد.

[۹] مالک و حاکم. [۱۰] امام احمد. [۱۱] بخاری. [۱۲] فتح الباری.