(هـ) آداب نگاهکردن مردان به یکدیگر
جائز نیست که مردی به حد فاصل زانو تا ناف مرد دیگری بنگرد، فرقی ندارد که نزدیک باشد یا دور، مسلمان باشد یا کافر، و در صورتی که اطمینان از عدم تحریک شهوانی وجود داشته باشد نگاهکردن به سایر قسمتهای بدن غیر از فاصله زانو تا ناف اشکالی ندارد.
اصل این حرمت بر اساس گفته مبارک پیامبر اکرم جاست که فرمود:
«عورت خود را از همه کس به جز زنت و ملک یمینت حفظ کن».
و در روایت حاکم نیز آمده است که فرمودند: «بین زانو و ناف عورت است».
همچنین حاکم روایت میکند که آن حضرت جمردی را دید که زانوهایش معلوم است، فرمود:
«زانوهایت را بپوشان زیرا زانو عورت است».
از این نصوص نتیجه میگیریم که:
برای هیچ مردی جائز نیست که جزئی از فاصله بین زانو تا ناف خود را آشکار کند، هرچند از عدم تحریک شهوانی اطمینان داشته باشد، ورزش، تمرین، شنا، حمام رفتن و مواردی اینچنین نمیتوانند کشف عورت را توجیه کنند. و اگر کسی فرد مسلمان را به کشف عورت امر نماید، نباید اطاعت کند، زیرا پیامبر اکرم جمیفرماید: «هیچ اطاعتی از مخلوق در معصیت خالق وجود ندارد».
عدهای ادعا میکنند، مالکی مذهبها فقط شرمگاه انسان را عورت او میدانند و غیر از عورت، کشف تمامی قسمتها جائز است. باید بگویم که این ادعا باطل است و از جهل و گمراهی این مدعیان ناآگاه سرچشمه میگیرد.
عورت به نظر مالکیها دو بخش است:
۱- عورت در ارتباط با نماز.
۲- عورت در ارتباط با نگاهکردن.
عورت در ارتباط با نماز نیز دو بخش خواهد بود:
عورت مغلظه: دو شرمگاه پیشین و پسین انسان است.
عورت مخففه: حد فاصل بین زانوها و ناف است.
- اگر در هنگام نماز عورت مغلظه آشکار شود، باید نماز اعاده شود چه وقت آن باقی باشد و چه گذشته باشد.
- اگر در هنگام نماز عورت مخففه آشکار شود، اگر وقت نماز باقی مانده اعاده میشود و در غیر اینصورت اعاده لازم نیست.
اما عورت در ارتباط با نگاهکردن: ظاهر کردن عورت مغلظه و مخففه برای دیدن در هر صورت حرام است.
عورت مرد با مرد فاصله بین زانوها و ناف است.
عورت زن مسلمان با زن مسلمان نیز فاصله بین زانوها تا ناف است.
عورت زن مسلمان نسبت به زن کافر تمام بدن اوست، به جز صورت و دستها، و بعضی میگویند تمام بدن عورت است.
عورت زن در ارتباط با محارم خود تمام بدن است به جز صورت، دستها، سر و گردن، روی پاها... و غیر از این عورت است و نگاهکردن به آن جائز نیست.(نقل از حاشیه دسوقی بر شرح کبیر).
از نصوصی که از فقهای مالکی مذهب بیان کردیم، نتیجه میگیریم که ائمه چهارگانه اتفاق نظر دارند که عورت مرد در ارتباط با مرد فاصله بین زانوها و ناف است، بنابراین نگاهکردن به این بخش حرام است.