در خاتمه
باید بگویم که مربی اعم از پدر، مادر یا هر فرد دیگری که عهدهدار تربیت کسی است، هیچکدام از ابزارها و شیوههای تربیتی مورد بحث را نباید از نظر دور دارد و بدن تردید روشها و ابزار تربیتی بسیار متنوع و متفاوت است اما با توجه به گنجایش کلام، ما مهمترین آنها را بیان نمودیم، اما این، حکمت مربی است که نقش اساسی را در گزینش هر کدام از عوامل مذکور به عهده دارد که واضح است که نسبت به درجه هوش و فرهنگ و مزاج و حساسیت، متفاوت خواهد بود، گاهی فرزندی اثرپذیر، با اشارهای، قلبش میلرزد و وجدانش به جنبش درمیآید، اما گاهی برای کسی دیگری نظری خشمگین یا حرکتی صریح و غضبآلود، بازدارنده است و در فرد دیگری درمییابیم که در فرزندمان بهترین راه اصلاح، دوری کردن از دوست و گاهی فقط سرزنش کردن و به کار بردن کلمهای خشن کافی است و باهمه اینها، هستند افرادی که، فقط زمانی پا بر مسیر مستقیم میگذارند که طعم رنج و درد ناشی از عقوبت جسمی را بچشند و همانگونه که گفتیم اسلام تمامی این مجازاتها را وضع کرده است. نکته مهم، بهرهگیری از مناسبترین آنهاست.
وعلی الله قصد السبیل