دریچه
در سال هزار و سیصد و بیست و چهار هجری (مصادف با ۱۲۸۶ ش) مناظره‌ای علمی جان پنج تن را گرفته، تعدادی مجروح و زخمی بجای گذاشت!.
البته این مناظره از بهترین مناظره‌ها در سطح جهان بود!!.
بنا به گزارش‌های موثق هیچ یک از افراد مضنون در حادثه به این مناظره و حتی مناظره‌های قبل از آن گوش نداده است!!..
طرف‌های درگیر به صراحت اعلام کردند در آینده بهیچ وجه در این مسائل بحث و بررسی و مناظره نخواهند کرد. و تمام افرادی که احیانا به فکر چنین برنامه‌ای هستند را به شدت از انجام آن برحذر داشته، مسئولیت عواقب کارشان را بر عهده خودشان خواهند گذاشت. و با صراحت تمام اعلام داشتند بحث و گفتگو را هیچ فایده‌ای نیست، و تأکید نمودند همه باید بدانچه از پدرانشان به ارث رسیده با چنگ و دندان بچسبند، و از هواداران خود در تمام جهان خواستند شعار خود را چنین اعلام کنند:﴿حَرِّقُوهُ وَٱنصُرُوٓاْ ءَالِهَتَكُمۡ٦٨﴾[الأنبياء: ۶۸]. «او را بسوزانید و خدایانتان را یاری دهید»! [۱].
و چنین بود که زخم چرکیده از آفتاب میکروب کش دور نگه داشته شد، تا اینکه پوسید و متعفن گشت و حشرات و میکروب‌ها در آن لول خوردند.
با تمام این‌ها یک پرسش حیران در سرها دنبال جواب می‌گشت: آیا گفتگو باعث انفجار شد یا اینکه عقل انفجار طلب بود که گفتگو را رد کرد؟!.
چه کسی عقلیت تنگ انفجار طلب را بر سرزمین ما چیره کرده است؟! در حالیکه گفتگو و بحث و مناظره آرزویی است که هر انسان با عزت و کرامتی را که درپی رسیدن به حقیقت و پویایی است به حرکت درمی‌آورد..
و چرا ما آماده‌ایم در باره تمام جهان وکائنات بحث و بررسی کنیم، ولی نمی‌خواهیم لحظاتی در خودمان بیندیشیم؟!.
صادق السیهاتی
[۱] این جمله برگرفته شده است از آیه قرآنی: ﴿قَالُواْ حَرِّقُوهُ وَٱنصُرُوٓاْ ءَالِهَتَكُمۡ إِن كُنتُمۡ فَٰعِلِينَ ٦٨﴾[الأنبیاء: ۶۸]. «قوم گفتند: ابراهیم را بسوزانید و خدایان خود را یاری کنید اگر (بر رضای خدایان) کاری خواهید کرد». در این آیات تصویری است از حضرت ابراهیم بت شکن÷که برای فهماندن حقیقت و کشیدن پرده‌های جهالت و تقلید کورکورانه از چشمان مردم مجبور شد سکوت را درهم شکسته بتها را با پتک حقیقت خورد کند تا مردمی که پرده تعصب چشمانشان را از دیدن حق باز داشته بیدار شوند. ولی متأسفانه آن‌ها پس از روشن شدن حقیقت و اعتراف ضمنی به آن باز هم نتوانستند بر شهوت تقلید و بت تعصب در خود غالب آیند، و داد کشیدند که ابراهیم را بسوزانید و به داد خدایانتان برسید!.. (مترجم)