درمان بیماری‌های روحی و روانی با روزه
انسان در طول دوران زندگی خود با حالت‌های مختلفی از سلامتی و بیماری و غنی و فقیر مواجه می‌شود و گاهی زمان برای او با سعادت و خوشبختی و گاهی با شقاوت و بدبختی، گشایش و تنگدستی و حالت‌های فراوان متناقض دیگری سپری می‌شود و وقتی که با حالت سخت و دشوار مواجه می‌شود و راه گریزی از غم و غصه‌ها و بیماری‌ها نمی‌یابد، تنها راه او صبر بر این امور پیش آمده است با این امید که خداوند راه گشایش نزدیکی را برای آن‌ها قرار دهد، این مراحل و مشکلاتی که انسان در گذر زندگی خود با آن‌ها مواجه می‌شود، نوعی ناراحتی روحی روانی برای او ایجاد می‌کند و در این جاست که روزه گرفتن بدن را از این رنج می‌رهاند و یک آرامش درونی برای او محقق می‌نماید و احساس آرامش و استقرار را برای او مهیا می‌کند. انسان روزه‌دار در وقت روزه‌داری خود با حالت درونی و در خلوت با خود و به دور از شهوات خود زندگی می‌کند و نفس و اراده‌ی خود را برای قدرت تحمل و آموزش می‌دهد و صبر او را به ضرورت‌های زندگی و زهد در آن و اکتفا کردن به کم در زندگی عادت می‌دهد و از زندگی فقط به اندازه‌ای که نیازش را بر‌آورده کند و جان او را از هلاک شدن حفظ نماید، بر‌می‌گیرد. این زهد بدن از روی عجز و ناتوانی نیست بلکه بر اساس یک رغبت و علاقه‌ی صادقانه به رهایی از تسلط و حاکمیت ماده و طغیان آن بر روح است و روح اوج می‌گیرد و متعالی می‌شود و به فضایی وسیع‌تر و گسترده‌تر از آنچه که قبلاً در آن بود، می‌رود و در اینجاست که احساس آن سعادت و خوشبختی گمشده به انسان دست می‌دهد و آرامش و اطمینانی را که می‌خواهد، برایش محقق می‌گردد و انسان برای مقابله با مشکلات زندگی توانمند می‌شود و با روحیه‌ای گشاد و اراده‌ای قوی با مشکلات مواجه می‌شود چون او نفس خود را تربیت کرده است و به صبر عادت داده است و این درس اولی است که او از روزه‌داری می‌آموزد.
در اینجاست که اعجاز الهی و حکمت ربانی در فرضیه‌ی روزه که در این فرمایش خداوند متعال ذکر شده است برای ما روشن آشکار می‌گردد.
می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ١٨٣﴾[البقرة: ۱۸۳].
«ای کسانی که ایمان آورده‌اید، روزه بر شما مقرر شده است همان گونه که بر کسانی که پیش از شما بودند، مقرر شده بود، باشد که پرهیزکاری کنید».
وقتی که یک مسلمان روزه می‌گیرد به این یقین می‌رسد که در پناه خداوند است و به او نزدیک است، او همچنین در همه‌ی زمان روزه‌اش احساس می‌کند که از جانب خداوند دانا و آگاه تحت نظر است خداوندی که به خیانت چشم‌ها و آنچه که در سینه‌ها پنهان و نهفته است، علم دارد.
از این جاست که روح او بر شهواتش و اعضای او بر خطاها و لغزش‌ها فایق می‌آید و او به اختیار از گناهان صغیره و کبیره به خاطر نزدیک شدن به پروردگار و خالق و به وجود آورنده‌ی خود به خاطر ترس از عذاب و مجازات او و به خاطر دست یافتن به رحمت و پاداش او و به خاطر پی بردن به حقیقت روزه که راز بین بنده و خالق عزیز و والا مرتبه‌ی خود که کسی جز او به آن علم ندارد، دوری می‌کند و فقط خداوند است که پاداش ثواب آن را می‌دهد
برای روزه همین کافی است که ضمیر و درون انسان را پرورش می‌دهد و او را تحت نظارت خداوند و در حالت ترس و خشوع نسبت به او قرار می‌دهد و باعث می‌شود او همیشه به خاطر نعمت‌های فراوان و خوبی‌های وافر خدای خود را شکر کند و ارزش این نعمت‌هایی که مدت‌های زیادی از آن بهره مند گشته است، در مقابل دیدگانش آشکار گردد.
نعمت‌هایی که ارزش و اندازه‌ای برای آنان قابل تصور نیست و باعث می‌شود او درباره‌ی رفتارهای خود در مقابل دیگران خود را مسئول بداند چون او می‌داند که در نهایت خداوند یکتایی برای این جهان هستی است که درباره هرچه که از پیش انجام داده است و یا بعداً انجام خواهد داد از او سوال خواهد کرد و هر آنچه را که مخفی و یا آشکار می‌کند، می‌داند.
در اینجا راستی سخن رسول الله ج که فرمایش پروردگار عزیز بزرگوار خود را به ما می‌گوید، روشن می‌گردد، او می‌فرماید: «كُلُّ عَمَلِ ابْنِ آدَمَ لَهُ إِلَّا الصِّيَامَ، فَإِنَّهُ لِي، وَأَنَا أَجْزِي بِهِ» [۴۲].
«همه‌ی کارها و اعمال انسان برای خودش است به جز روزه که برای من است و من پاداش آن را می‌دهم».
اگر بیماری‌های روحی و روانی را که می‌توان با روزه گرفتن آن‌ها را درمان کرد، برشماریم باید درباره‌ی آن‌ها چندین و چند صفحه نوشت، اما در اینجا برخی از آن‌ها را به عنوان مثال و نه همه‌ی آن‌ها را ذکر می‌کنیم از جمله ناهنجاری‌های شخصیتی، افسردگی، درون‌گرایی پرخاشگری و سواس اجباری و ناخواسته خودپرستی و خودخواهی و بسیاری از بیماری‌های دیگر هستند.
[۴۲] احادیث قدسی. [مؤلف] صحیح مسلم (۱۱۵۱). [مصحح]