* درمان انحلال و افول اخلاقی
روزه به شکل عمدهای در رفع انحلال و افول اخلاقی با همه شکلها و صورتهای آن نقش دارد، چون روزهداری که معنی واقعی روزه را درک میکند از همهی گناهان و هر آنچه که به افت ارزش و اعتبار و درجه منجر میشود دروی میکند و این فرمودهی پیامبر ج را در مقابل دیدگان خود قرار میدهد که فرمود: «إِذَا كَانَ يَوْمُ صَوْمِ أَحَدِكُمْ، فَلا يَرْفُثْ، وَلا يَفْسُقْ، فَإِنِ قَاتَلَهُ أَحَدُ أو شَاتَمَهُ، فَلْيَقُلْ: إِنِّي صَائِمٌ، إِنِّي صَائِمٌ» [۵۷]؛ «هرگاه کسی از شما روزه باشد، نباید فحش دهد و مرتکب فسق و فجور شود و اگر کسی با او درگیر شد و به او دشنام داد، باید بگوید من روزه هستم، من روزه هستم».
این فرمایش او که فرمود: «مَنْ لَمْ يَدَعْ قَوْلَ الزُّورِ وَالْعَمَلَ بِهِ، فَلَيْسَ لِلَّهِ حَاجَةٌ بِأَنْ يَدَعَ طَعَامَهُ شَرَابَهُ» [۵۸].
«هرکس سخن دروغ بگوید و عمل به آن را ترک نکند خداوند احتیاجی ندارد که او خوردنیها و آشامیدنیهایش ار ترک کند».
روزهدار با این حال و وضع خود به حالتی از ارتقای اخلاقی و دوری از همهی زشتیها میرسد. بنابراین جز حرف راست نمیگوید و جز به حق و حقیقت شهادت نمیدهد، به حرام نمینگرد به چیزهای غیر مباح گرایش پیدا نمیکند و او میداند که ترک خوردنیها و آشامیدنیهای او فقط برای نزدیک شدن به خداوند عزیز و والا مرتبه است در حالی که اینها جز ضرورتهای زندگی او هستند، بنابراین سایر موارد راحتتر خواهند بود و بی نیاز شدن از آنها بر او آسانتر خواهد بود. به درستی که روزه مدرسه اخلاق پسندیده است که روزهدار فقط بعد از یک ماه از آن فارغالتحصیل میشود در حالی که بالاترین امتیازات را به دست آورده است و بهترین قدردانی از او به عمل میآید و در مدرک فارغالتحصیلیاش نوشته شده است: «غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ»؛ «هرگناهی که قبلاً مرتکب شده است بر او بخشیده شد».
[۵۷] صحيح بخاری و صحیح مسلم. [مصحح] [۵۸] صحیح بخاری (۱۹۰۳). [مصحح]