چشمچرانی اولین پله نردبان فحشا:
شبیر احمد عثمانی در تفسیر عثمانی فرموده است: چشمچرانی اولین نردبان فحشا میباشد، گویی قفل فحشا توسط همین کلید باز میشود، بدین جهت میبینیم که قرآن مجید برای این که فحشا را در جامعه از بین ببرد، نخست از همین عمل ممانعت به عمل آورد و به زنان و مردان مسلمان دستور داد تا مراقب باشند، اگر چنانچه اتفاقاً چشم مردی به زن نامحرم افتاد، بلافاصله چشمش را پایین آورده و بار دوم نگاه نکند، کسی که خود را عادت دهد و همواره مراقب چشمان خود باشد و نگاهش را همیشه پایین نماید، بسیار زود میتواند نفس خود را تزکیه نماید، از آنجایی که نگاه اول غیر اختیاری است، چنانکه در حدیث آمده پیامبر گرامی جآن را معاف نمودهاند.
آیۀ دوم:
﴿قُل لِّلۡمُؤۡمِنِينَ يَغُضُّواْ مِنۡ أَبۡصَٰرِهِمۡ﴾[النور: ۳۰].
ترجمه: «بگوی به زنان مسلمان تا چشمان خود را پایین بیندازند».
مرحوم قاضی ثناء الله در تفسیر مظهری در بارۀ شأن نزول این آیه چنین نوشتهاند: حضرت جابر بن عبدالله میفرماید: اسماء دختر؟ در نخلستان خود بود، چند زن وارد باغ شدند و شلوار نداشتند و ساق پا و سینهشان ظاهر بود، اسماء به ایشان فرمودند: چه منظر نازیبایی دارید؟! پس از آن آیۀ فوق نازل گردید. پس بهترین وسیله عفت برای زنان و مردان پایینگرفتن چشم است، در جامعهای که ما زندگی میکنیم، بیحجابی و بیحیایی بسیار عام و فراگیر است، انسان باید اولاً خوف و ترس الهی را در قلب خود جای داده و باور کامل داشته باشد که خداوند از اعمال من اطلاع کامل دارد، چون پرهیزنمودن از حرام به اندازه ترس از خدا است.