نگاه حرام در اسلام

اقوال بزرگان:

۱- رسول گرامی جفرمود: پس از وفات در امت خود فتنه‌ای بزرگتر از زنان نگذاشته‌ام.

۲- عمر فاروق بن خطابسفرمود: دو استخوان پوسیده اگر باهم خلوت کنند، بازهم ارادۀ یکدیگر را خواهند کرد، (اشاره به پیرمرد و پیرزن است).

۳- مولانا ذکریا در مجلسی در مدینۀ منوره فرمودند: از نگاه بد حلاوت عبادت و طاعت از بین می‌رود.

۴- مولانا ذکریا در ملفوظات خود معروف به «صحبتی با اولیاء» چهار نوع نسبت را مفصلاً شرح داده است: ۱- نسبت انعکاسی. ۲- نسبت القایی. ۳- نسب اصلاحی. ۴- نسبت اتحادی، راجع به نسبت انعکاسی به نقل از شاه عبدالعزیز فرموده است: این نسبت بسیار ضعیف است، به محض این که مرید از مجلس شیخ برخیزد، اثر آن از بین می‌رود، بعد می‌فرماید: نظر بنده در این مورد این است که اثرش زائل نمی‌شود، اگر مرید خود را همچون مردها حساب کند بسیار زود ترقی خواهد کرد، البته اثر آن از ارتکاب معاصی زائل می‌شود، به ویژه از چشم‌چرانی، بدین خاطر اجتناب از این عمل بد بسیار ضروری است.

۵- مولانا ذکریا فرمود: در شهرهای اروپائی حفاظت چشم بسیار ضروری است، یعنی جایی که حجاب رعایت نمی‌شود، حفاظت نگاه بیشتر ضروری است.

۶- مولانا ذکریا فرمود: بدنگاهی عملی بسیار زشت و مهلک است، حلاوت و لذت عبادت را از انسان سلب می‌کند، پس از آن تا مدت مدیدی این حلاوت به دست نمی‌آید. عارضۀ دیگری که از چشم‌چرانی پدید می‌آید، بدبوئی در لباس فرد مزبور است، کسی که بتواند از این بیماری اجتناب نماید و خصوصاً سرود بکثرت بخواند از بدبوئی لباس و بدنش کاسته می‌شود، ایشان می‌فرمایند: بنده لباس بزرگان را پس از یک هفته استشمام نموده‌ام، حتی بوی عرق هم محسوس نمی‌شود.

۷- مولانا ذکریا فرمود: با تجربه ثابت شده است که نگاه بد موجب بدبوئی در لباس‌ها می‌گردد، و قلب انسان به سوی اذکار و اوراد نیز مایل نمی‌شود.

۸- مولانا ذکریا: پرهیز از صحبت و مجالست بچه‌های بی‌ریش بسیار ضروری است، چون این عمل موجبات بردبادی اعمال را فراهم می‌کند.

۹- شیخ عبدالقادر جیلانی در یکی از اندرزهایش که به فرزندش داده فرموده است: با بچۀ نابالغ، زنان نامحرم، صاحبان بدعت، و ارباب دولت هم‌مجلس مباش. مجالست با این افراد وسیلۀ از دست‌رفتن دینت می‌شود [۲۱].

۱۰- علامه ابوالقاسم قیثری در وصایای خود فرموده است: با بچه‌های نابالغ و زنان نامحرم نشینید، و با آن‌ها صحبت نکنید [۲۲].

۱۱- علامه قیثری: مجالست و همنشینی با زنان و کودکان برای سالکین راه طریقت زیان‌آور است [۲۳].

۱۲- یکی از بزرگان فرموده است: کسی را که خداوند بخواهد از بارگاه خویش مطرود و مردود نماید، او را به بچه‌های خود به صورت مبتلا می‌گرداند.

۱۳- شیخ عبدالقادر جیلانی: تا انسان اشیای دهگانۀ ذیل را بر خود التزام نکند، تقوی و پرهیزگاریش به کمال نمی‌رسد:

۱: زبان را از غیبت محفوظ نماید.

۲: از سؤظن اجتناب کند.

۳: از شوخی و یاوه‌گویی اجتناب کند.

۴: نگاه را از حرام حفظ نماید.

۵: فقط سخن راست بگوید.

۶: منت خدا را بر خود اقرا نموده و بر نفس خود اعتماد نکند، و آن را پاک نپندارد.

۷: مال در موارد خوب و بر کسانی که مستحق آن نیستند خرج نکند.

۸: خود را بزرگتر نداند، و در آرزوی بزرگی هم نباشد.

۹: نمازهای پنجگانه را در اوقات‌شان ادا نماید.

۱۰: از سنت‌های پیامبر گرامی پیروی نموده و با مسلمانان اختلاط نماید (و از انزوا اجتناب ورزد).

۱۴- امام غزالی: یکی از آفت‌های شهوت، عشق است، عشق سبب گناهان زیادی می‌گردد، اگر انسان از اول محتاطانه عمل نکند، مهار از دستش گسخته می‌شود، بهترین روش احتیاط حفاظت چشم است، اگر اتفاقاً نگاه انسان به سوی زنی بلند شود، اما اگر چشمان را آزاد گذاشت، نگاهداشتن بس‌دشوار است، نفس انسان درست به یک چهار پا می‌ماند، اگر از اول آن را تعلیم دهیم، کنترل آن آسان می‌شود، اما اگر از اول تعلیم آن به خوبی انجام نگیرد، بعدها کنترل‌کردنش بسیار مشکل می‌شود [۲۴].

۱۵- داود پیامبر÷به فرزندش توصیه نمود که به دنبال زن رفتن خطرناکتر از این است که دنبال شیر واژدها بروی [۲۵].

۱۶- از یحیی پیامبر÷پرسیدند: فحشاء از چه چیزی سرچشمه می‌گیرد؟ فرمودند: از نگاه بد [۲۶].

۱۶- امام غزالی از یکی از بزرگان صوفیه نقل می‌فرماید که اگر شیرژیان به مرید حمله کند آنقدر که از بچه خوبصورت می‌ترسم، از آن نمی‌ترسم، چون خطر این بیشتر است [۲۷].

۱۷- سعید بن مسیب گفته است: خداوند هر پیامبری را مبعوث فرموده است، شیطان در رابطه با زنان از او ناامید شده است، من آنقدر که از فتنه زن بیم دارم از هیچ دشمنی ندارم، بهمین خاطر به منزل خود و فرزندم می‌روم [۲۸].

۱۸- شیطان به موسی÷گفت: هرگز با زنی نامحرم در خلوت منشین، زیرا هر مردی با زن خلوت کند، من به دنبال‌شان می‌افتم تا آن دو را در فتنه مبتلا کنم [۲۹].

۱۹- یوسف بن حسین: مشکلات صوفیای کرام را سه چیز می‌بینم: مجالست با بچه‌ها، زندگی با مخالفان، ملاطفت با زنان [۳۰].

۲۰- شیخ واسطی: هرگاه خداوند بخواهد کسی را خوار و ذلیل کند، او را به اینگونه لاشه‌های متعفن و بدبوی دچار می‌کند، یعنی بچه‌های زیبا و بی‌ریش [۳۱].

۲۱- مظفر قرمسینی: بدترین نرمی همان است که به زنان نامحرم می‌شود، به هر عنوانی که باشد.

۲۲- از شیخ نصیر خیرآبادی پرسیدند: برخی از مردان با زنان در خلوت می‌نشینند و ادعا دارند که نیت ما پاک و بی‌آلایش است، فرمودند: تا زمانی که حیات در جسم انسان وجود دارد، احکام الهی اعم از امر و نهی و حلال و حرام ادامه خواهند داشت [۳۲].

ابن طاهر مقدسی: کسی که هنگام نگریستن به بچه بی‌ریش غریزه جنسیش به حرکت می‌افتد، نگریستن او حرام است، اگر کسی ادعا نماید که در اثر نگاه به بچه‌های خوبصورت هیچ واکنشی در غریزه جنسی او پدید نمی‌آید، دروغ گفته است. نگریستن در واقع اشکالی ندارد، زیرا گاه نیاز می‌افتد، اما اگر باز بار نگاهش بلند شود، این خود دلیل شهوت است [۳۳].

۲۳- سعید بن مسیب: هرگاه کسی را دیدید به صورت بچه زیبا با دقت نگاه کند، او را متهم کنید [۳۴].

۲۴- ابراهیم بن هانی به نقل از یحیی بن معین: هیچگاه چنین نشده است که در میان راه جوانی اراده همراهی من را داشته باشد و احمد بن حنبل نیز آنجا وجود داشته باشد [۳۵].

۲۵- فتح موصلی: من با تعداد سی نفر از ابدال ملاقات نموده‌ام، هریکی از آن‌ها بهنگام خداحافظی به من توصیه می‌کرد که از بچه جوان بپرهیز [۳۶].

۲۶- حسن بن بزار روزی به محضر امام احمد تشریف آوردند و یک بچه خوبصورت با وی همراه بود، هنگام خداحافضی امام احمد فرمودند: با این بچه همراه نباشید، ایشان عرض نمودند که این پسر برادرزاده من است، فرمودند: اگرچه هم برادرزاده‌ات باشد [۳۷].

۲۷- علامه ابن جوزی: خداوند بدین خاطر به پایین داشتن نگاه امر فرموده که این طریق قلب می‌تواند بدون مانع به سوی الله متوجه باشد [۳۸].

۲۸- عمر فاروق بن خطابسفرمودند: برای عالم از شر هیچ درنده‌ای چنان خوف ندارم که از بچه نوجوان زیبا [۳۹].

۲۹- سفیان ثوری: با زن یک شیطان همراه است، اما با بچه خوبصورت دو شیطان، و در روایت دیگری آمده است: با بچه زیبا از ده شیطان نیز بیشتر همراه است [۴۰].

۳۰- عبدالعزیز بن ابی السائب به نقل از پدرش: یک پسر نوجوان برای عابد از ۱۷ دختر و دوشیزه خطرناکتر است [۴۱].

۳۱- ابن الطاهر: کسی که با بچه جوان هم‌مجلس می‌شود، در فتنه می‌افتد [۴۲].

۳۲- مظفر قرمیسنی: کسی که به خاطر نصیحت و با نیت پاک با بچه جوان در خلوت می‌نشیند در فتنه می‌افتد، چه رسد به دیگران.

۳۳- مولانا سهارنپوری: نگریستن به چهره زن نامحرم و بچه زیبا برای حافظه بسیار زیانبخش است [۴۳].

۳۴- شجاعبن مخلا به نقل از بشر بن حارث: از بچه‌های نابالغ بپرهیزید [۴۴].

۳۵- ابواسامه می‌فرماید: نزد شیخی بودم که درس حدیث می‌داد، مردم هم رفتند، فقط یک پسر جوان نشسته بود خواستم بلند شوم، گفت: باش تا این پسر درسش را تمام کند، چون دوست نداشت با یک پسر در خلوت ولو این که به خاطر درس باشد بنشیند [۴۵].

۳۶- ابن فرج رستی صوفی: شیطان را به خواب دیدم، گفتم: دیدی چگونه لذت‌های دنیا را ترک نمودیم و از مال دنیا اعراض نمودیم، اکنون بر ما هیچ تسلطی نخواهی داشت، شیطان در پاسخ گفت: شما نمی‌دانید رگ‌های قلب شما چگونه به صحبت نوجوانان به حرکت درمی‌آید [۴۶].

۳۷- ابوسعید: نگاه بد بلایی است که تعداد بسیار اندکی از صوفیان از آن مصون می‌مانند [۴۷].

۳۸- امام غزالی: دوست عزیز از مقابل تو زنان و جوانان می‌گذرند و شیطان وادارت می‌کند که این و آن را بنگری، پس با شیطان به مقابله برخیز، و به او بگوی: چرا به صورت آن‌ها بنگرم؟ اگر دارای صورت زشت باشند ناراحت می‌شوم، و اگر زیبا و خوبصورت باشند دینم از دست می‌رود، گناهکار می‌شوم و به هدف هم نمی‌رسم [۴۸].

[۲۱] شریعت و طریقت. [۲۲] همان. [۲۳] غض البصر. [۲۴] کیمیای سعادت. [۲۵] همان. [۲۶] همان. [۲۷] همان. [۲۸] همان. [۲۹] همان. [۳۰] شریعت و طریقت. [۳۱] همان، ص ۴۵۰. [۳۲] همان. [۳۳] تلبیس ابلیس، ص ۳۳۵. [۳۴] همان. [۳۵] تلبیس ابلیس، ص ۳۴۷. [۳۶] همان. [۳۷] همان. [۳۸] همان. [۳۹] همان. [۴۰] همان. [۴۱] همان. [۴۲] همان. [۴۳] مکتوبات شیخ. [۴۴] تلبیس ابلیس. [۴۵] تلبیس ابلیس. [۴۶] همان. [۴۷] همان. [۴۸] کیمیای سعادت، ص ۳۰۳.