و اما آخرت انسان:
اگر دنیا ایامی موقتی و گذرا بود، آخرت باقی و ابدی است و اگر دنیا سراسر رنج و تعب بود آخرت مؤمنین سراسر لذات و خوشیها ابدی خواهد بود که خداوند در آیات ۳۱- ۳۵ سوره «ق» فرموده است:
﴿وَأُزۡلِفَتِ ٱلۡجَنَّةُ لِلۡمُتَّقِينَ غَيۡرَ بَعِيدٍ٣١ هَٰذَا مَا تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٖ٣٢ مَّنۡ خَشِيَ ٱلرَّحۡمَٰنَ بِٱلۡغَيۡبِ وَجَآءَ بِقَلۡبٖ مُّنِيبٍ٣٣ ٱدۡخُلُوهَا بِسَلَٰمٖۖ ذَٰلِكَ يَوۡمُ ٱلۡخُلُودِ٣٤ لَهُم مَّا يَشَآءُونَ فِيهَا وَلَدَيۡنَا مَزِيدٞ٣٥﴾[ق: ۳۱-۳۵].
یعنی: «(در آن روز) بهشت را برای پرهیزگاران نزدیک آورده شود (تا آنها از آن) دور نباشند. (به آنها گفته میشود:) این چیزی است که به شما وعده داده میشد، برای هر رجوعکننده (به سوی الله و) نگهدارنده (پیمان و احکام الهی) است. کسیکه در نهان از (الله) رحمان بترسد، و با قلبی توبه کار (در محضر او) آمده باشد. (به آنها گفته میشود:) «به سلامت وارد آن (بهشت) شوید، (که) این روز جاودانگی است». هرچه بخواهند در آنجا برای آنهاست، و در نزد ما افزون (براین) است».
اما برای کافران عذابی شدید از سوی پروردگار منظور میشود، آنها خواهند گفت: خدایا! ما را دوباره به دنیا برگردان تا به کارهای نیکو بپردازیم و از آنچه کردهایم دوری جوئیم و بندگانی مؤمن و درستکار شویم. به آنها گفته میشود: به شما در دنیا به حد کافی مهلت داده شده تا خود را نشان دهید و برایتان پیامبران هشدار دهندهای گسیل شد، ولی شما نصایح و راهنماییهای ایشان را نپذیرفتید و خود را از راه راست دور کردید و به این روز فکر نکردید که تنها و بییار و یاور مورد محاسبه قرار میگیرید و غیر از اعمالتان شما را همراهی نیست. و از عقوبتهایی که در انتظارمان میباشد نترسیدید و طی آیات ۳۶ تا ۳٧ سورۀ فاطر میفرماید:
﴿وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَهُمۡ نَارُ جَهَنَّمَ لَا يُقۡضَىٰ عَلَيۡهِمۡ فَيَمُوتُواْ وَلَا يُخَفَّفُ عَنۡهُم مِّنۡ عَذَابِهَاۚ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي كُلَّ كَفُورٖ٣٦ وَهُمۡ يَصۡطَرِخُونَ فِيهَا رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا نَعۡمَلۡ صَٰلِحًا غَيۡرَ ٱلَّذِي كُنَّا نَعۡمَلُۚ أَوَ لَمۡ نُعَمِّرۡكُم مَّا يَتَذَكَّرُ فِيهِ مَن تَذَكَّرَ وَجَآءَكُمُ ٱلنَّذِيرُۖ فَذُوقُواْ فَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِن نَّصِيرٍ٣٧﴾[فاطر: ۳۶-۳٧].
یعنی: «کسانی که کافرند آتش جهنم دارند نه مرگشان دهند که بمیرند و نه عذاب جسم را بر آنها سبک کنند، چنین هر کفران پیشهای را سزا میدهیم. و آنها در جهنم فریاد میزنند: پروردگارا! بیرونمان ببر تا کار شایستهای کنیم، جز آنچه میکردهایم. (در جوابشان گفته شود) مگر چندان عمرتان ندادیم که هرکه پند گرفتنی بود، در آن پند گیرد، بیمرسان (نیز) بیامدتان. بچشید که ستمگران را یار نیست».