اصول و مبانی دعوت در سیرت اصحاب احمد

مطلب سوم: موضع حکیمانه وی در اصلاح خانواده پیش از مردم

عمر با خانواده‌اش قاطع برخورد می‌کرد؛ چون می‌خواست مسلمانان را به چیزی امر کند یا اینکه آن‌ها را از چیزی نهی کند که صلاح و نجاح و فلاح آن‌ها در آن بود، ابتدا از خانواده‌اش آغاز می‌کرد و پیش از همه به پند و اندرز و وعید دادن آن‌ها می‌پرداخت؛ از سالم بن عبدالله بن عمر روایت است که می‌گوید: «چون عمر برای نهی کردن مردم از چیزی بر منبر بالا می‌رفت، خانواده‌اش را جمع نموده و به آن‌ها می‌گفت: من مردم را از چنین و چنان نهی نمودم و براستی مردم چنان‌که پرنده به گوشت می‌نگرد، به شما نگاه می‌کنند، سوگند به الله هیچ‌یک از شما را نمی‌بینم آنچه از آن نهی نمودم، انجام می‌دهد، مگر اینکه او را چندین برابر دیگران مجازات می‌کنم».[٣٥]

این از بزرگ‌ترین مواضع‌‌ حکیمانه می‌باشد. زیرا مردم پیش از همه به شخص دعوتگر می‌نگرند که آیا آنچه دیگران را به سوی آن فرامی‌خواند، در قول و عمل خویش تطبیق داده است و در این راستا به تطبیق آن بر خانواده و زیر دستانش می‌نگرند.

[٣٥]- نگا: تاریخ الأمم والملوک، امام طبری (٢/٦٨)؛ و الکامل فی التاریخ، ابن اثیر (٣/٣١)؛ و تاریخ إسلامی، محمود شاکر (٣/٤٠٤)؛ و أعلام المسلمین، بیطار (٢/٥٤).