مطلب چهارم: نصیحتنمودن طرفین نزاع در خطای مشترک
در بسیاری موارد خطا به صورتی مشترک و دو جانبه انجام میشود، و کسی که در حق او خطا صورت گرفته در عین حال خود او نیز خطاکار محسوب میگردد، البته نسبت و میزان خطا میان طرفین متفاوت خواهد بود، در چنین موارد هردو طرف نزاع و خطا را باید نصیحت نمود، در این مورد به مثال زیر توجه کنید:
عبدالله بن ابی أوفی س میگوید: عبدالرحمن بن عوف س نزد پیامبر اکرم ج از حضرت خالد بن ولید س شکایت نمود، پیامبر اکرم ج فرمود: «ای خالد، کسی از اهل بدر را اذیت مکن، اگر به اندازۀ کوه احد طلا صدقه کنی بازهم به (مقام و) عمل آنان نمیرسی، خالد س گفت: یا رسول الله درباره من سخن میگویند و من نیز آنها را جواب میدهم، پیامبر اکرم ج فرمود: «خالد را اذیت نکنید، او شمشیری از شمشیرهای الله متعال است که آن را بر کفار فرود آورده است». [المعجم الکبیر للطبرانی (٥٨٠) صحیح ابن حبان (٧٠٩١)]
مداخله برای فرونشاندن غوغا و خاموشگردانیدن فتنه:
پیامبر اکرم ج در وقایع متعددی بمنظور خاموش کردن فتنه و غوغا میان مسلمانان مبادرت ورزیده است، و هنگامی که نزدیک بود میان مسلمانان جنگی درگیرد، آن جناب ج (برای آرمکردن اوضاع) مداخله مینمود، مثلا در قضیه افک وقتی دو قبیله اوس و خزرج برآشفتند و نزدیک بود باهم بجنگند، پیامبر اکرم ج از فراز منبر آنان را به سکون و آرامش دعوت داد تا این که آرام گشتند و سکوت نمودند. [صحیح بخاری (٤١٤١) و صحیح مسلم (٢٧٧٠)].
همچنان پیامبر اکرم ج برای برقراری صلح بین قبیله بنی عمرو بن عوف، نزد آنان تشریف بردند. در روایت نسائی از سهل بن سعد ساعدی س روایت شده که وی میگوید: «میان دو گروه از انصار اختلافی بروز کرد حتی یکدیگر را با سنگ نیز زدند، پیامبر اکرم ج آنجا رفت تا میان آنان صلح برقرار نماید...» [مسند امام احمد ٥/٣٣٨].