قاعده دوازدهم: بيمار را غرق در خوش‌بينی کن
بی‌شک احساسات و عواطف انسان ساخته افکار اوست. اگر افکار نیک وی را در برگرفت خوشبخت شده، و اگر زجرآور باشد وی را آزار داده و بیمار می‌کند. شیطان در این زمینه نیز تلاش خود را دارد. لذا ترویج محبت و سلام و خوشرویی از صفات اخلاقی مسلمان است که باید بدان دست یابد، و در اسلام ترویج سلام دلیل محبت است، که نبی مهر و رحمت فرموده است: «فرهنگ اسلام را ترویج دهید تا محبت را به بار آورید» [۱٧]. و در مقابل حزن و اندوه برگذشته دلیل ناتوانی و ضعف است. و از نوع تفکرات هر شخص می‌توان در مورد وی ابراز عقیده کرد. اینست که شیطان بسیار حریص است که تو را به یاد گناهان گذشته‌ات انداخته که نسبت به انجام عبادات سست و کاهل شوی. اما باید دانست که ممکن بود بتوان با اندکی احتیاط و پرهیز به جبران گناهان پرداخت، اما وقت گذشته است، و بازگرداندن آن، ناممکن. پس تنها راه علاج، تلاش برای از بین بردن آثار گناه و فراموش نمودن آن همراه با توبه‌ای راست و حقیقی و با همت و تلاش بازگشتن به عرصه زندگی است.
پیامبر ص فرموده‌اند: «از خداوند کمک بگیر و درمانده مشو، و اگر مصیبتی به تو رسید نگو: کاش این چنین و آن چنان می‌کردم، بلکه بگو: خدا اینگونه مقدر کرده بود، و هر چه بخواهد همان خواهد شد. و بدان که کلماتی مانند «اگر» و «کاش» راه را برای شیطان هموار می‌کند» [۱۸].
با همین مقدار خوش‌بینی، بیمار حیات تازه می‌یابد، و در غیر این صورت طعمه‌ای برای شیطان خواهد بود، زیرا بدگمانی و بدبینی اثری کامل بر خود شخص دارد. همانند داستان آن مرد اعرابی که پیامبر ص به عیادت وی آمد در حالیکه وی از شدت تب به خود می‌پیچید، پیامبر ص به او فرمود: «نگران نباشد به امید خدا سبب پاکی است». مرد عرب گفت: هرگز، بلکه تبى است که از شدت گرمى زبانه مىکشد، بر پیرمردی نازل شده تا او را به قبر ببرد، پیامبر ص فرمود: «وقتی که تو اینگونه می‌اندیشی پس همان گونه خواهد شد» [۱٩].
[۱٧] مختصر صحیح مسلم، منذری، حدیث ۴۲، ص ۱۸. [۱۸] همان، شماره حدیث، ۱۸۴۰، ص ۴۸۶. [۱٩] فتح الباری، ابن حجر، ۱۰/۵۶۵۶.