آیه: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ بَلِّغۡ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ﴾
برگردیم به آیه ۶٧ سوره مائده که مى گویند درباره جانشینى على مى باشد. نمى دانم فصل امامت را در این کتاب مطالعه نموده اید یا نه؟ بد نیست ابتدا آن فصل را با دقت مطالعه نمایید. حال براى شما آیه ۶٧ سوره مائده را توضیح می دهیم.
خداوند در آیه ۶٧ سوره مائده مى فرماید:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ بَلِّغۡ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَۖ وَإِن لَّمۡ تَفۡعَلۡ فَمَا بَلَّغۡتَ رِسَالَتَهُۥۚ وَٱللَّهُ يَعۡصِمُكَ مِنَ ٱلنَّاسِۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ٦٧﴾ [المائدة: ۶٧].
یعنى: «اى پیامبر، آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده ابلاغ کن و اگر نکنى پیامش را نرسانده اى و خداوند تو را از (گزند) مردم نگاه مى دارد، همانا خدا گروه کافران را هدایت نمى کند (۶٧)».
اگر خداوند مى خواست على را توسط این آیه جانشین پیامبر سازد مگر نمى توانست بگوید: «اى پیامبر، على را جانشین خود گردان». تا هر کسى که قرآن را مطالعه مى کند بداند که خداوند، على را جانشین پیامبر ساخته است مگر خداوند ناتوان بود و یا از کسى مى ترسید؟ و توانایى این را نداشت که قرآن را از حوادث روزگار مصون بدارد؟ کما این که مصون نگه داشته است.
پس مشاهده مى نماییم معنى آیه چیز دیگرى است و شیعه امامیه هیچ دلیل قرآنى ندارند و شیاطین انس در گذشته به گمان خود براى اثبات جانشینى على به این آیه استناد نموده اند و همان استناد، براى شیعیانِ زمانِ ما حجت شده است. در صورتى که قرآن براى رفع اختلافات است و آیات آن صریح و روشن است مخصوصاً اگر قرار مى بود در باب جانشینى کسى آیه بیاید، یقیناً با صراحت و روشنى بیان مى شد.
در این آیه (۶٧ سوره مائده) مشاهده مى نماییم که خداوند فرموده است:
«اى پیامبر، آنچه را که از جانب پروردگارت به تو نازل شده است برسان...».
مى پرسیم آنچه از جانب پروردگار بر پیامبر نازل شده چه بوده؟ چه چیزى نازل شده که پیامبر وظیفه داشته آن را برساند؟
مفسران شیعه و سنى هر یک به گمان خویش جوابى داده اند برخى گفته اند منظور حرام و حلال بوده است، برخى گفته اند منظور پیام حجة الوداع بوده است، برخى گفته اند منظور جانشینى على بوده است، برخى گفته اند منظور احکام بوده است و خلاصه این که احتمالات زیادى داده اند و براى شناخت معنى این آیه باید قرآن را با قرآن تفسیر نماییم و باید قبل و بعد آیه را در نظر بگیریم کما این که اگر ما بخواهیم خانه اى بخریم موقعیت محل و خانه هاى اطراف آن خانه اى را که مى خواهیم بخریم در نظر مى گیریم.
با این گونه نگرش به دست مى آید که آن چیزى که به پیغمبر نازل شده و در آیه مى فرماید آن را برسان، در خود قرآن است.
با این مقدمه ابتدا آیات ۶۶ و ۶٧ و ۶۸ را ترجمه مى نماییم خداوند در آیات ۶۶ و ۶٧ و ۶۸ سوره مائده مى-فرماید:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ بَلِّغۡ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَۖ وَإِن لَّمۡ تَفۡعَلۡ فَمَا بَلَّغۡتَ رِسَالَتَهُۥۚ وَٱللَّهُ يَعۡصِمُكَ مِنَ ٱلنَّاسِۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ ٦٧ قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَسۡتُمۡ عَلَىٰ شَيۡءٍ حَتَّىٰ تُقِيمُواْ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُمۡۗ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم مَّآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ طُغۡيَٰنٗا وَكُفۡرٗاۖ فَلَا تَأۡسَ عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ ٦٨﴾ [المائدة: ۶٧-۶۸].
یعنى: «و اگر اهل کتاب به تورات و انجیل و آنچه از جانب پروردگارشان به سویشان نازل شده عمل مى کردند قطعاً از بالاى سرشان (نعمت هاى آسمانی) و از زیر پایشان (نعمت هاى زمینى) برخوردار مى شدند از میان آنها گروهى میانه رو هستند و بسیارى از ایشان بد رفتارند (۶۶) اى پیامبر، آنچه را از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده ابلاغ کن و اگر نکنى پیامش را نرسانده اى و خدا تو را از (گزند) مردم نگاه مى دارد. همانا خداوند گروه کافران را هدایت نمى کند (۶٧) بگو اى اهل کتاب، تا هنگامى که به تورات و انجیل و آنچه ازجانب پروردگارتان به سوى شما نازل شده است عمل نکرده اید بر هیچ (آیین حقی) نیستید و قطعاًً آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده بر طغیان و سرکشى بسیارى از آنان خواهد افزود پس بر گروه کافران اندوه مخور (۶۸)».
مشاهده مى نماییم که آیه ۶۶ درباره اهل کتاب است و آیه ۶۸ نیز بعد از آیه مورد بحث ما، یعنى بعد از آیه ۶٧ است و درباره اهل کتاب است و آیه مورد بحث یعنى ۶٧ بین این دو آیه واقع شده است و با توجه به جمله ﴿ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ﴾ که در آخر آیه ۶٧ و در آخر آیه ۶۸ وجود دارد به دست مى آید که این دو آیه بى ارتباط با هم نیستند و خداوند در قرآن روى حساب صحبت مى کند و یک باره آیه اى را بین دو آیه که با هم ربط دارند نمى آورد مگر این که آن آیه با آن دو آیه در قبل و بعد از خود در ارتباط باشد.
پس اگر سؤال نمایید که با این توجه منظور از جمله ﴿بَلِّغۡ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ﴾ چیست؟ یا در واقع پیغمبر وظیفه داشته چه چیزى را ابلاغ نماید؟
مى گوییم وظیفه داشته که آیه ۶۸ را برساند و در آیه ۶۸ خداوند مى فرماید:
﴿ قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَسۡتُمۡ عَلَىٰ شَيۡءٍ حَتَّىٰ تُقِيمُواْ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُمۡ﴾ [المائدة: ۶۸].
ممکن است بگویید اگر این طور است ابتدا باید آیه ۶۸ بیاید و بعد آیه ۶٧.
مى گوییم: تشویق به این که پیام را برسان و سپس آوردن پیام براى ایجاد آمادگى در پیامبر است. و شاهد مثال این که در آیات ۶٧ تا ٧۱ سوره بقره ابتدا مشخصات گاوى که بنى اسرائیل باید ذبح مى نمودند بیان نموده است و در آیه ٧۲ ازکشته شدن آن شخص که باید گاو را به بدن او مى زدند تا زنده شود در حالى که به نظر مى رسد ابتدا باید آیه ٧۲ بیاید و بعد آیات ۶٧ تا ٧۱، ولى سلیقه خداوند این گونه بوده است و در آیات مورد بحث ما براى ایجاد آمادگى ابتدا آیه ۶٧ را فرموده و بعد آیه ۶۸ را و در نتیجه معنى آیه ۶٧ و ۶۸ مجموعاً این گونه مى-شود:
«بگو اى اهل کتاب، تا هنگامى که به تورات و انجیل و آنچه از جانب پروردگارتان به سوى شما نازل شده عمل نکنید بر هیج (آیین حقى) نیستید و قطعاً آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده بر طغیان و کفر بسیارى از آنان خواهد افزود پس بر گروه کافران اندوه مخور ۶۸ اى پیامبر، آنچه از جانب پروردگارت به تو نازل شده (آیه ۶۸) ابلاغ کن و اگر نکنى پیامش را نرسانده اى و خدا تو را از گزند مردم نگه مى دارد همانا خداوند گروه کافران را هدایت نمى کند(۶٧)».
در آخر آیه ۶۸ مشاهده مى نماییم که فرموده: «برگروه کافران اندوه مخور». و در آخر آیه ۶٧ مشاهده مى نماییم که فرموده: «خداوند گروه کافران را هدایت نمى کند».
و این مطلب مى رساند که این دو آیه در ارتباط با هم هستند. ببینید چگونه آیات قرآن یکدیگر را تفسیر مى-کنند؟
اصلاً آنچه که خدا به پیامبر وحى نموده و فرموده آن را برسان باید در خود قرآن باشد. آن طور نبوده که خداوند چیزی را به پیامبر وحى کند و بگوید آن را در قرآن ننویسند ولى خودت آن را به مردم برسان و نترس و خداوند تو را از گزند کفار حفظ مى کند. اگر این گونه باشد آیا این سؤال مطرح نمى شود که چرا خدا خودش آن پیام را در قرآن نیاورده است؟
و اگر آیه ۶٧ درباره خلافت على بود یقیناً خداوند آن را بیان مى نمود تا همه وظیفه ى خود را بدانند ولى همان-گونه که در فصل امامت نیز اشاره شد نه تنها در قرآن امامانى از جانب خداوند متعال بعد از رسول گرامى اسلام معرفى نشده اند بلکه ایمان به امامت نیز در قرآن وجود ندارد.