نکته هایی در علم میراث

چند فائده:

فائده‌ی اول: هرگاه در شخصی دو جهت تعصیب یا بیشتر جمع شدند با جهت مقدم ارث می برد برای مثال: اگر کسی هم پسر و هم معتق برای مرده باشد فقط بخاطر پسر بودن ارث می برد نه بخاطر اینکه معتق پدرش بوده است و همچنین اگر شخصی، هم پسر مرده و هم پسر پسر عمو و هم پسر آزاده کننده‌ی میت باشد باز هم به وسیله پسر بودن ارث می برد نه به وسیله‌ی اینکه پسر پسر عمو یا پسر معتق است زیرا جهت بنوت بر همه‌ی جهات مقدم است.

فائده‌ی دوم: در هر شخصی دو جهت فرض و تعصب جمع شد، به هر دوی آنان ارث می برد مانند شوهری که علاوه بر شوهر بودن عموزاده‌ی مرده هم هست و مانند برادر مادری که علاوه بر برادر بودن عموزاده‌ی میت هم هست.

فائده‌ی سوم: هرگاه در شخصی دو جهت فرض جمع شود به هر دوی آن دو ارث می‌برد به شرطی که یکی از آن دو جهت دیگری را حجب نکند، و اگر یکی از دو جهت، جهت دیگر را حجب می‌کرد با جهت حاجبه ارث می برد نه با جهت محجوبه – حجب شده از ارث محروم شده - مانند مادر بزرگی که مادر مادر مادر و مادر مادر پدر باشد که در هردو جهت دو سوم را می‌گیرد [۲]و این مورد – اجتماع دو جهت فرض– در نکاح مجوس و در جماع شبهه نیز قابل تصور است، مانند اینکه یک مرد مجوس مادرش را به نکاح خود در آورد و از مادر خویش دختری را به دنیا بیاورد و همین طور است اگر مردی به شبهه با مادر خود جماع کند، سپس مادر دختری به دنیا بیاورد، پس در این دو مثال دو جهت فرض در دختر جمع شده یکی اینکه او دختر جماع کننده است و دیگری آن است که خواهر مادری جماع کننده است پس اگر دختر جماع‌کننده بمیرد از او ارث می برد چون دختر اوست نه اینکه چون خواهر مادری اوست، زیرا دختر، فرزندان مادر را حجب می‌کند.

[۲. ـ این مثال با ممثل له مطابقت ندارد.