آنچه هر مسلمان باید بداند

نماز عیدها

ایمان داریم که نماز دو عید (قربان و رمضان) از شعائر اسلام هستند، هر چند میان بزرگان در فرض کفایه بودن یا واجب و سنت مؤکد بودنشان اختلاف وجود دارد، همچنین می‏دانیم که اقامه‏ی آن در صحرا سنت است. این نماز عبارت است از دو رکعت بدون اقامه و اذان، در رکعت اول هفت تکبیر و در رکعت دوم پنج تکبیر گفته می‏شود، سپس بعد از نماز خطبه خوانده می‏شود، و بر روی این مسأله بین علما اجماع وجود دارد.

سنت است در شبهای عید تکبیر گفته شود، در عید قربان تکبیر تا آخرین روز ایام تشریق ولی در عید رمضان تا بیرون آمدن امام برای نماز عید ادامه دارد، سنت است زنان هم بیرون بیایند تا در دعوت و خیر مسلمین حاضر باشند، اما زنانی که در حیض هستند نباید نماز بخوانند، جائز است که در آن روز مسلمانان بازی‏ای که در آن گناه نباشد انجام دهند، چون اظهار سرور و شادمانی در آن روز از شعائر اسلام است.

خداوند در آیه‏ی ۲ سوره‏ی کوثر می‏فرماید:

﴿فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَٱنۡحَرۡ ٢﴾[الکوثر: ۲].

«‏حال که چنین است تنها برای پروردگار خود نماز بخوان و قربانی بکن». ‏

و می‏فرماید:

﴿وَلِتُكۡمِلُواْ ٱلۡعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَىٰكُمۡ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ ١٨٥﴾[البقرة: ۱۸۵].

«تا تعداد (روزهای رمضان) را کامل گردانید و خدا را بر این که شما را (به احکام دین که سعادتتان در آن است) هدایت کرده است، بزرگ دارید و تا این که (از همه‏ی نعمتهای او) سپاسگزاری کنید».

حدیث ابی سعید خدری به اقامه‏ی نماز در صحرا اشاره می‏کند: رسول خدا در روز عید رمضان و قربان به مصلی بیرون می‏رفت، قبل از هر چیز نماز می‏خواند آنگاه مقابل مردم می‏ایستاد، در حالی که مردم در صفهایشان نشسته بودند، سپس آنها را موعظه و توصیه می‏فرمود. [مسلم و بخاری].

حدیث ابن عباس دلیل تقدیم نماز بر خطبه است:

«شَهِدْتُ الْعِيدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ جوَأَبِى بَكْرٍ وَعُمَرَ وَعُثْمَانَشفَكُلُّهُمْ كَانُوا يُصَلُّونَ قَبْلَ الْخُطْبَةِ».

«با پیامبر جو ابوبکر و عمر و عثمانشنماز عید را خواندم، همه‏ی آنها قبل از خطبه نماز می‌خواندند». [مسلم و بخاری].

حدیث ابن‏عباس و جابر بن عبدالله به مشروع نبودن اذان و اقامه اشاره می‏فرماید: برای عید فطر و قربان اذان و اقامه گفته نمی‏شد. [مسلم و بخاری].

یا حدیث جابر بن سمره که می‏گوید: چندین دفعه نماز عیدین را همراه پیامبر جبدون اذان و اقامه خواندم. [مسلم].

حدیث ام‏عطیه نیز به بیرون رفتن زنان اشاره می‏کند: رسول خدا جبه ما زنان دستور می‏داد که برای نماز عید بیرون بیاییم، همه جماعت می‏کردند ولی زنان حائضه از صف جماعت کناره‏گیری می‏کردند.

و حدیث عائشه به مشروع بودن شادی و سرور اشاره می‏نماید:

«قَالَتْ دَخَلَ أَبُو بَكْرٍ وَعِنْدِي جَارِيَتَانِ مِنْ جَوَارِي الْأَنْصَارِ تُغَنِّيَانِ بِمَا تَقَاوَلَتْ الْأَنْصَارُ يَوْمَ بُعَاثَ قَالَتْ وَلَيْسَتَا بِمُغَنِّيَتَيْنِ فَقَالَ أَبُوبَكْرٍ أَمَزَامِيرُ الشَّيْطَانِ فِي بَيْتِ رسول‏الله جوَذَلِكَ فِي يَوْمِ عِيدٍ فَقَالَ رسول‏الله جيَا أَبَابَكْرٍ إِنَّ لِكُلِّ قَوْمٍ عِيدًا وَهَذَا عِيدُنَا» [متفق علیه].

«ابوبکر در حالی که دو جاریه انصار آواز می‏خواندند بر من وارد شد، آواز روز بعاث را می‏خواندند، عایشه می‏گوید: آن دو زن آواز خوان نبودند، ابوبکر گفت: صدا و آواز شیطان در خانه‏ی رسول‏الله؟! عایشه می‏گوید: آن روز روز عید بود. حضرت جفرمود: ای ابوبکر هر قومی عیدی دارند، و این هم عید ما است». [بخاری و مسلم].