جهاد، دوستی و محبت، حکم و حکومت کردن
س ۱: جهاد چیست؟ انواع و اهداف آن چیست؟
ج ۱: جهاد، اوج دینداری است. جهاد واجبی اجتناب‌ناپذیر است بر کسانی که قادرند، جهاد کنند، و کسی که با وجود داشتن قدرت از جهاد دوری کند در ایمانش دچار خطر نفاق شده است. علمایی مثل شیخ الإسلام ابن تیمیه /می‌فرمایند که: امر به جهاد برای مردم نسبت به توان و قدرت آنها مختلف است. و اگر به آیتهای مکی نگاه کنیم در آنجا کافران به حال خود واگذاشته شده‌اند و به خاطر ضعیف بودن مسلمانان از جهاد گذشت شده است. و اگر به آیتهای مدنی توجه شود، در آنجا جهاد و قتال با مشرکان دیده می‌شود زیرا در آن هنگام مسلمانان دارای قدرت جهادی بودند، در قرآن کریم می‌بینیم دستور جهاد به تدریج نازل شده است. تا باعث از بین رفتن کیان مسلمانان نشود و خداوند به پیامبرش صهم در مکه و هم در مدینه دستور جهاد را داده است. دستور جهاد در مکه، در این آیه است که خداوند می‌فرماید:
﴿وَجَٰهِدۡهُم بِهِۦ جِهَادٗا كَبِيرٗا ٥٢﴾[الفرقان: ۵۲].
«و به [حکم] قرآن با آنان به جهادى بزرگ بپرداز».
یعنی به وسیلۀ قرآن با کافران در مکه جهاد کن.
﴿وَلَمَنِ ٱنتَصَرَ بَعۡدَ ظُلۡمِهِۦ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَا عَلَيۡهِم مِّن سَبِيلٍ ٤١﴾
[الشورى: ۴۱].
«و کسى که پس از ستم دیدن خویش انتقام گیرد، اینانند که هیچ راه [نکوهشى] بر آنان نیست».
جهاد کردن به چهار شیوه انجام می‌شود:
۱) جهاد با شیطان.
۲) جهاد با کافران.
۳) جهاد با هوی و هوس خودمان.
۴) جهاد با منافقین.
س ۲: به چه دلیل، جهاد را در دین اسلام قرار داده است؟
ج ۲: به چند دلیل، جهاد در اسلام وجود دارد:
۱) مقاومت کردن در مقابل شرک و مشرکان. زیرا که خداوند شریک قرار دادن برای خود را هرگز قبول نمی‌کنند.
۲) برای از بین بردن موانعی که سد راه دعوت به سوی خدا هستند.
۳) حمایت کردن از عقاید صحیح اسلامی در برابر همۀ خطرهایی که ممکن است، آن عقاید را از بین ببرند.
۴) از مسلمانان و سرزمینشان محافظت کردن.
س ۳: حکم جهاد در راه خداوند چیست؟
ج ۳: جهاد در راه خدا با مال و زبان و جان به قدر توان انسان واجب است.
خداوند می‌فرماید:
﴿ٱنفِرُواْ خِفَافٗا وَثِقَالٗا وَجَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِكُمۡ وَأَنفُسِكُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۚ﴾[التوبة: ۴۱].
«(برای جنگ با کافران) از بزرگ و کوچک و سواره و پیاده‌یتان بیرون روید و با مال و جانتان در راه خدا جهاد کنید».
پیامبر صمی‌فرماید:
[جاهدوا المشركین بأموالكم وأنفسكم وألسنتكم: با مشرکان و کافران با مال و جان و زبانتان جهاد کنید آنقدر که توان دارید] (رواه ابوداود).
س ۴: دوستی و محبت (الولاء) چیست؟
ج ۴: یعنی مؤمنان موحد و یکتاپرست را دوست بداریم و یاریشان دهیم.
خداوند می‌فرماید:
﴿وَٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتُ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖۚ﴾[التوبة: ۷۱].
«مردان و زنان مؤمن همه یار و یاور و دوستدار یکدیگرند».
پیامبر صمی‌فرماید:
[المؤمن للمؤمن كالبنیان یشد بعضه بعضا: انسان مؤمن، برای برادر مؤمنش مثل یک ساختمان است که بعضی از قسمت‌های ساختمان بعضی دیگر را محکم می‌کند] (رواه مسلم).
س ۵: آیا دوستی با کفار و یاری‌رساندن به آنها درست است؟
ج ۵: خیر، دوستی و یاری دادن کفار درست نیست.
خداوند می‌فرماید:
﴿وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَإِنَّهُۥ مِنۡهُمۡۗ﴾[المائدة: ۵۱].
«هرکسی از شما (مؤمنان با کفار در کفر و ستمگریشان) دوستی کند به حقیقت از آنها خواهد بود».
پیامبر صمی‌فرماید:
[إن آل أبی فلان لیسوا لي بأولیاء: به راستی فلان طایفه برای من دوست و یار نیستند] (متفق علیه).
در اینجا منظور طایفه ابولهب است. یعنی فرزندان و نوه‌های ابولهب و هرچه به پایین‌تر رود.
س ۶: مسلمانان به چه چیزی حکم کنند؟
ج ۶: مسلمانان باید به قرآن و حدیث صحیح پیامبر صحکم کنند.
خداوند می‌فرماید:
﴿وَأَنِ ٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ﴾[المائدة: ۴۹].
«و (تو ای پیامبرص) بر آنچه خدا (برای تو) فرستاده میان مردم حکم کن».
پیامبر صمی‌فرماید:
[أما بعد، ألا أیها الناس: فإنما أنا بشر یوشك أن یأتي رسول ربي فأجیب، وأنا تارك فیكم ثقلین: أولهما كتاب الله، فیه الهدی والنور، فخذوا كتاب الله واستمسكوا به وأهل بیتي: اما بعد، آگاه باشید ای مردم، من فقط بشری هستم، نزدیک است که فرستاده پروردگارم جبرئیل بیاید و روح مرا بگیرد، من در میان شما دو چیز برابر و همسان را به جای می‌گذارم. یکی از آن دو چیز کتاب قرآن است، که در آن هدایت و روشنایی وجود دارد، پس کتاب قرآن را بگیرید و پیرو او باشید و به آن دست بگیرید و دومین چیز اهل بیتم است (اهل بیت منظور زنان و فرزندان پیامبر صهستند)] (رواه مسلم).
پیامبر صمی‌فرماید:
[ترك فیكم أمرین لن تضلوا ما تمسكم بهما: كتاب الله وسنة رسوله: در میان شما دو چیز را به جا می‌گذارم، اگر بعد از من، به آن دو دست بگیرید، هرگز گمراه نمی‌شوید: آن دو قرآن و سنتم هستند] (رواه مالک).