حکم تعلیم و یادگیری علوم شرعی، دنیایی و اختراعات تازه
س ۱: حکم تعلیم و یادگیری علوم شرعی و مادی و اختراعات و اکتشافات تازه چیست؟
ج ۱: علوم شرعی دو دستهاند: دستۀ اول علومی هستند که عقیده و عبادات با آن درست میشود. یادگیری این نوع علوم فرض عین است و بر هر مسلمانی یادگیری آن واجب است. دسته دیگر علومی هستند که در مورد مسائل فقهی به طور دقیق و مفصل بحث میکنند، که یادگیری این نوع علوم فرض کفایه است و اگر عدهای از علما برای فراگیری آن کوشش کنند، یادگیری آن از بقیه مردم ساقط میشود.
علومی که فرض عین هستند. مثل: عقیده، طهارت، نماز، روزه، زکات.
علومی که فرض کفایه هستند. مثل: حج، نکاح، معاملات، ارث، وصیت، و غیره.
اما یادگیری صنایع و اختراعات تازه که برای جامعه لازم و ضروری هستند فرض کفایه است و اگر حاکم اسلامی کسانی را برای یادگیری آن علوم مشخص کند، یادگیری بر آنها واجب میشود. حاکم باید همواره عدهای از مردم را برای یادگیری این علوم در هر زمانی مجبور کند. و اهل فن و صنایع را از دست کشیدن از صنعتشان منع کند و آنها را به کار وادارد تا این حِرَفْ و فنون از دست مسلمانان خارج نشوند و همچنین حاکم باید از طریق بیتالمال، به آنها کمکهای مادی کند و صاحبان صنایع را به کار و ادامه حرفهشان ترغیب نماید. و عامۀ مسلمانان مسئولیت دارند، تا سعی در ایجاد اختراعات و اکتشافات تازه داشته باشند تا از این طریق امکانات بیشتری را برای جوامع اسلامی فراهم کنند و باعث بلند کردن کلمۀ (لا إله إلا الله) در جهان شوند و شأن و منزلت مسلمانان را در میان جوامع انسانی بلندتر کنند و دشمنان دین را از بین ببرند.