اجازه‌گرفتن زن از شوهر برای قیام
سنت است که زن برای قیام و شب‌زنده‌داری از شوهر خویش اجازه بگیرد. این مطلب از ابن عباس از آن حضرت چنین روایت می‌کند: «زن نباید بدون اجازه‌ی شوهر کسی را به خانه راه دهد، نیز نباید بدون اجازه‌ی او شب برای انجام مستحبات و احیای شب قیام کند» [٧۰].
این است روش و رهنمود متعالی اسلام که به زن می‌آموزد، حال شوهر خود را هم مد نظر داشته باشد. علاوه برآن، این حدیث مرد را تشویق می‌کند تا به نماز شب روی بیاورد، و بر این اساس زمان خواب خود را تنظیم کند؛ همسرش را نیز به شب‌زنده‌داری و نماز شب تشویق کند و مراقب عبادت‌هایش باشد، تا مبادا هم خود او از این عمل بسیار پسندیده غفلت ورزد و هم مانع شب‌زنده‌داری همسرش شود.
اگر شوهر انسانی نیک و صالح باشد، از این خواسته‌ی زن خوشحال خواهد شد، و بدون چون و چرا با آن موافقت خواهد کرد، و این امر را برای خود مایه‌ی سعادت و افتخار خواهد دانست. چرا که برای مردان صالح چنین امری طبیعی است، حتی به زن خواهد گفت که او را هم برای نماز بیدار کند و اگر سستی به خرج داد بر صورت او آب بپاشد. بدین صورت تعارض ظاهری بین دو حدیث مرتفع می‌شود، به طوری که زن هم با اجازه‌ی شوهر بیدار شده و هم او را بیدار کرده است و بدین وسیله مطابق سنت پیامبرصعمل کرده است.
همچنین برای فرد مسلمان سنت است که هرکسی از خویشاوندان و برادران نزد او بود، به خاطر فضیلت نماز شب و شب‌زنده‌داری او را بیدار کند. عبدالله بن عباسبمی‌فرماید: «شبی نزد پیامبر بودم که مرا برای نماز بیدار کرد. پیامبر مرا تکان داد من هم بیدار شدم» [٧۱].
شبی آن حضرتصبه خانه‌ی علی و فاطمهبتشریف برد و به آنان چنین خطاب نمود: آیا نماز نمی‌خوانید؟ علیسدر ادامه می‌گوید: در پاسخ آن حضرت گفتم: جان ما در دست خداوند است، هرگاه بخواهد ما را برمی‌انگیزد. چون این را گفتم، آن حضرت برگشت و چیزی نگفت، ولی اندکی بعد شنیدم در حالی که با دست بر ران خود می‌زد، چنین می‌فرمود: ﴿وَكَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ أَكۡثَرَ شَيۡءٖ جَدَلٗا ٥٤﴾[الکهف: ۵۴] [٧۲].
البته ایرادی ندارد که در یک شب بیش از یک بار افراد را برای نماز بیدار کند. علیسمی‌فرماید: «آن حضرتصشب هنگام نزد من و فاطمه آمد و ما را برای نماز بیدار کرد و سپس به خانه برگشت و مدتی به نماز مشغول شد و چون احساس کرد که بیدار نشده‌ایم دوباره آمد و ما را بیدار کرد» [٧۳].
البته کسی که خواب است، باید این اقدام را با آغوش باز بپذیرد و برای کسی که او را جهت قیام بیدار کرده، دعای خیر کند. نباید ناراحت شود و سر و صدا و هیاهو به راه اندازد و او را مورد ضرب و شتم قرار دهد. ولی متأسفانه امروزه تا حدی مسئله برعکس شده است، به عبارت دیگر نوافل به جای خود، اگر شخصی را برای ادای نمازهای فرض بیدار کنند، ناراحت می‌شود و احیاناً الفاظ رکیکی هم به کار می‌برد. حال اگر کسی او را برای انجام نوافل از خواب بیدار کند، خدا می‌داند که برخورد وی چگون خواهد بود؟! بار الها! رحمت و لطف تو را مسألت داریم!
[٧۰] مجمع الزوائد ۲ / ۲۶۴. [٧۱] به روایت مسلم، باب صلاة النبی جو دعائه باللیل. [٧۲] «... ولی انسان [طبیعتاً دوست‌دار جر و بحث و مشاجره است و] بیش از هرچیز به مجادله می‌پردازد [و با حقایق می‌ستیزد]...». به روایت بخاری، باب تحریض النبی جعلی قیام اللیل، ۶ / ۱۱ – ۱۳ ح ۱۱۲٧. [٧۳] همان.