مقدمه مصحح
إن الحمدلله، نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ومن سيئات أعمالنا، من يهده الله فلا مضل له ومن يضلل فلا هادي له و أشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له وأشهد أن محمداً عبده ورسوله. أما بعد:
برادر بزرگوارم استاد زهیر شاویش مدیر مؤسسهی «المکتب الإسلامی» به بنده پیشنهاد نمود که کتاب «الکلم الطیب» اثر شیخ الإسلام ابن تیمیه / تعالی را مختصر کنم، من پیش از آن احادیث کتاب مذکور را تخریج نموده و بر آن توضیحاتی نگاشته بودم که در سال (۱۳۸۵هـ) توسط ایشان به چاپ رسیده بود، به انجام آن همت گماشتم، بالخصوص این کار به خوانندگان، امکان میدهد که به نصیحتی که در مقدمهی کتاب به آنان کرده بودم، جامه عمل بپوشانند؛ زیرا آن جا گفته بودم: «به خوانندگان این کتاب و دیگران، توصیه میکنم تا از ثبوت احادیث مطمئن نگشتهاند به آن عمل نکنند و ما با توضیحاتی که بر احادیث نگاشتهایم، این کار را ساده و امکان پذیر کردهایم، هر حدیثی که از رسول الله ص ثابت باشد، به آن عمل کند و بر آن چنگ زند، و گرنه رهایش کند؛ چرا که احادیث صحیح و ثابت برای عبادتگزار بسنده میکند، من حتم دارم که مسلمانی که بتواند بر ادعیه، اذکار و اوراد ثابت از رسول الله صعمل نماید، قطعاً از زمرهی ﴿وَٱلذَّٰكِرِينَ ٱللَّهَ كَثِيرٗا وَٱلذَّٰكِرَٰتِ﴾[الأحزاب:۳۵]. قرار خواهد گرفت».
بر کسی پوشیده نیست که عرضه نمودن سنت و احادیث نبوی، شسته و رفته به مردم، که در آن هیچ گونه حدیث بیبنیادی ازدیدگاه محدثین، نباشد، بسیار مفیدتر و پذیرفتنیتر خواهد بود از عرضه آن، آمیخته با روایات بیبنیاد و ساختگی، متأسفانه بسیاری از کتابهای حدیث- چه رسد به بقیه- با آن آمیخته است، بخصوص کتابهای اوراد و اذکار، و لو این که به آن دسته از احادیث اشاره و احادیث صحیح و ضعیف از همدیگر متمایز شده باشد، آن گونه که ما در تحقیق این کتاب و کتابهای دیگر، عمل نمودهایم، بیتردید عرضه نمودن آن، پیراسته از احادیث بیبنیاد و ساختگی، بسیار مفیدتر و حفظ و عمل بر آن سادهتر خواهد بود.
به این منظور در بسیاری از مؤلفاتم، این روش را در پیش گرفتهام و آنها را به عنوان «صحیح ابیداود» و «صحیح الترغیب والترهیب» و اخیراً «صحیح الجامع الصغیر وزیادته» که جلد اول آن و «ضعیف الجامع الصغیر وزیادته» به چاپ رسیده، به خوانندگان تقدیم کردهام.
این گونه شد که با «المکتب الإسلامی» توافق کردیم که «الکلم الطیب» را در لباس جدید، تحت عنوان «صحیح الکلم الطیب» و پیراسته از احادیث غیر ثابت منتشر کنیم، و کلمهی «فصل» را از تیرها برداشتیم و غالباً نام صحابی راوی، و نام امامانی که حدیث را در کتابهای خویش آوردهاند، و توضیحاتی را که متناسب با این «صحیح» نبود، حذف کردیم.
در آخر هر حدیث شمارهی آن در اصل کتاب «الکلم الطیب» را آوردهایم تا علاقهمندان به راحتی بتوانند سند و توضیحات مربوط به آن را ملاحظه فرمایند و از احادیث حذف شده و علت حذف آن اطلاع یابند.
از خداوند متعال خواستارم که آن را از ما بپذیرد و آن را برای عموم مسلمانان سودمند بگرداند، وآخر دعوانا أن الـحمدلله رب العالـمين.
بیروت ۲۶ شوال ۱۳۹۰
محمد ناصر الدین الألبانی
اللهم صل على أشرف خلقك محمد ولله الحمد وكفي، وسلام علي عباده الذين اصطفي وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له وأشهد أن محمداً عبده ورسوله.
خداوند متعال میفرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدٗا٧٠ يُصۡلِحۡ لَكُمۡ أَعۡمَٰلَكُمۡ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡ﴾[الأحزاب: ۷۰-۷۱].
«ای مؤمنان! از خدا بترسید و سخن حق بگویید، تا خدا کارهای شما را اصلاح کند و گناهانتان را بیامرزد».
خداوند متعال میفرماید: ﴿إِلَيۡهِ يَصۡعَدُ ٱلۡكَلِمُ ٱلطَّيِّبُ وَٱلۡعَمَلُ ٱلصَّٰلِحُ يَرۡفَعُهُ﴾[فاطر: ۱۰].
«سخنان پاکیزه به سوی او صعود میکند و (خداوند) عمل شایسته را بالا میبرد».
و میفرماید: ﴿فَٱذۡكُرُونِيٓ أَذۡكُرۡكُمۡ وَٱشۡكُرُواْ لِي﴾[البقرة: ۱۵۲].
«پس مرا یاد کنید تا من شما را یاد کنم و مرا سپاس دارید...».
و میفرماید: ﴿ٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ ذِكۡرٗا كَثِيرٗا﴾[الأحزاب: ۴۱].
«خدا را بسیار یاد کنید».
و میفرماید: ﴿وَٱلذَّٰكِرِينَ ٱللَّهَ كَثِيرٗا وَٱلذَّٰكِرَٰتِ﴾[الأحزاب: ۳۵].
«مردان و زنانی که خدا را بسیار یاد میکنند، (خداوند برایشان مغفرت و پاداش عظیمی فراهم نموده است)».
و میفرماید: ﴿ٱلَّذِينَ يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ قِيَٰمٗا وَقُعُودٗا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمۡ﴾[آل عمران: ۱۹۱].
«کسانی که خدا را ایستاده و نشسته و در حالی که بر پهلو خوابیدهاند، یاد میکنند».
و میفرماید: ﴿إِذَا لَقِيتُمۡ فِئَةٗ فَٱثۡبُتُواْ وَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرٗا﴾[الأنفال: ۴۵].
«ای مؤمنان! هنگامی که با دستهای (از دشمن) رویارو میشوید ثابت قدم باشید و خدا را فراوان یاد کنید».
و میفرماید: ﴿فَإِذَا قَضَيۡتُم مَّنَٰسِكَكُمۡ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَذِكۡرِكُمۡ ءَابَآءَكُمۡ أَوۡ أَشَدَّ ذِكۡرٗا﴾[البقرة: ۲۰۰]. «و هنگامی که مناسک (حج) خود را بجا آوردید، خدا را یاد کنید همان گونه که پدرانتان را یاد میکردید، بلکه از آن هم بیشتر».
و میفرماید: ﴿لَا تُلۡهِكُمۡ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُكُمۡ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِ﴾[المنافقون: ۹].
«(ای مؤمنان!) مبادا اموال و فرزندانتان شما را از یاد خدا غافل کند».
و میفرماید: ﴿رِجَالٞ لَّا تُلۡهِيهِمۡ تِجَٰرَةٞ وَلَا بَيۡعٌ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَإِقَامِ ٱلصَّلَوٰةِ وَإِيتَآءِ ٱلزَّكَوٰةِ﴾[النور: ۳۷].
«مردانی که تجارت و داد و ستد، آنان را از یاد خدا و بر پا داشتن نماز و پرداختن زکضات، غافل نمیکند».
و میفرماید: ﴿وَٱذۡكُر رَّبَّكَ فِي نَفۡسِكَ تَضَرُّعٗا وَخِيفَةٗ وَدُونَ ٱلۡجَهۡرِ مِنَ ٱلۡقَوۡلِ بِٱلۡغُدُوِّ وَٱلۡأٓصَالِ وَلَا تَكُن مِّنَ ٱلۡغَٰفِلِينَ٢٠٥﴾[الأعراف: ۲۰۵].
«پروردگارت را در دل خود، از روی تضرع و خوف، آهسته و آرام، صبحگاهان و شامگاهان یاد کن؛ و از غافلان مباش».