چه موقع مسافر نماز را شکسته میخواند؟
تا زمانی که مسافر از منطقه آبادی که از آن سفرش را آغاز میکند جدا نشود کوتاه کردن نماز و شکسته خواندن آن را شروع نمیکند. ابن المنذر گفته است:
«لَا أَعْلَمُ أَنَّ النَّبِیَّ ج قَصَّرَ فی سَفَرٍ مِن أَسْفارِهِ إِلاّ بَعْدَ خُرُوْجِهِ مِنَ الـمَدِیْنَةِ».
«من سراغ ندارم که پیامبر جدر هیچ یک از سفرهایش نماز را شکسته خوانده باشد مگر بعد از خروج از مدینه».
تا زمانی که شخص، مسافر بماند نمازش را شکسته میخواند. اگر به خاطر نیازی که انتظارش را میکشد اقامت گزید تا چهار روز حق دارد که نمازش را کوتاه کند و شکسته بخواند، سپس باید نمازش را کامل و تمام بخواند خواه نیازش بر آورده شود یا برآورده نشود، چون در صحیح بخاری و مسلم به ثبوت رسیده است که پیامبر جبامداد روز چهارم ذی الحجه وارد مکه شد، و روزهای چهارم و پنجم و ششم و هفتم در آنجا اقامت گزید و روز هشتم نماز صبح را خواند، سپس به سوی مدینه از مکه خارج شد. و در این چهار روز اقامت در مکه نمازهای خود را شکسته میخواند و عزم و ارادهاش چنین بود که تا پایان اعمال حج در آنجا بماند و اقامت کند.
از این روایت بر میآید که اگر کسی قصد اقامت مدت معینی داشته باشد به دلیل همین روایت تا چهار روز تمام میتواند نمازهایش را شکسته بخواند، سپس بعد از آن نمازش را کامل و تمام میخواند، و بر او واجب است که بر آن مقدار ایام اقتصاد کند که پیامبر جبر آن اقتصاد کرده است. و بنا به قولی از شافعی چنین مسافری تا ۱۹ روز یا تا ۱۸ روز میتواند نمازش را شکسته بخواند. (در صحیح بخاری به روایت از ابن عباس بآمده است):
«أَقامَ النَّبِیُ ج فِی بَعْضِ أَسْفارِهِ تِسْعَ عَشَرةَ یُصَلّی رَکعَتَینِ فَنَحْنُ إِذا أَقَمْنا تِسْعَ عَشَرةَ نُصَلّی رَکعَتَینِ وَإِذا زِدْنا عَنْ ذِلك أَتْمَمْنا».
«پیامبر جدر یکی از سفرهایش ۱۹ روز اقامت گزید که در این مدت نمازهای چهار رکعتی را دو رکعت میخواند، پس ما هرگاه ۱۹ روز اقامت میکردیم نمازهای چهار رکعتی را دو رکعتی میخواندیم و هرگاه بیش از آن میماندیم از آن به بعد نمازهایمان را تمام و کامل میخواندیم».
(و در روایتی دیگر چنین است):
«أَقامَ رَسُولُ الله ج بِمَکَّة ثَمانِیَ عَشَرَة یَوماً مِنَ الفَتحِ لِأَنَّهُ أَرادَ حُنَیناً وَلَم یَکُن ثَمَّ أَقامَ المقامَ».
«پیامبر ج۱۸ روز در مکه اقامت کرد در سال فتح مکه چون قصد اقامت در آنجا را نداشت و میخواست به حنین برود و قصد ماندن در مکه را داشت..».