مقدمۀ مترجم
سپاس و ستایش، ایزدی را شاید که عالم هستی را از عدم به وجود آورده و انسان را آفرید و به او عقل و خرد عطا کرد تا در مقابل نعمتهای پروردگارش، حق شناس و سپاسگزار باشد، و زبان را وسیلۀ ارتباط آنها باهم قرار داده تا مکنونات قلب و خواستهای یکدیگر را درک نمایند و از مجاری و روند و مراحل حیات گذشتگان مطلع شوند و از ذخیره و اندوخته و تجربیات آنان بهره برگیرند.
درود فراوان و بیحد و حصر، بر پیامبران†و پیکهای خدای دانا و توانا، پیام آوران و مشعلداران و پیشآهنگان کاروان بشر، به ویژه سرور کاینات و اسوۀ نیکوی مؤمنان، حضرت محمدصو آل و اصحاب و یارانش و پیروان راستین راهشان تا روز قیامت.
مسلم است برای تحقیق و استقرار آرمانها، ادیان و آئینها، مبارزات، تلاشهای جدی و پیگیر، فداکاریها و از جان گذشتگیهای چشمگیر، صورت گرفته است. و انسانها به منظور استقرار ادیان و ایدۀ خود، حتی از بذل جان دریغ نداشتهاند.
وقتی تاریخ تمدن و فرهنگ بشر را مورد مطالعۀ دقیق قرار دهیم، خواهیم دید که همیشه کفر و طغیان و ستم و فساد در مقابل نور و حق و هدایت قد علم کرده و از انتشار تابش و فروغ حقیقت تا توانسته، جلوگیری کرده و سد راه گشته است.
اما با همت بلند همتان ثابت قدم و با فداکاری و تلاش مؤمنان حقیقی، باطل نتوانست برای همیشه به حملات یا حکمرانی و سیطرۀ خود ادامه دهد. و این در مقابل آفتاب صدق و درستی و پاکی شکست خورده و سرزبونی و ذلت را تسلیم کرده است.
محقق است، ناروا و ناروا خواهان، همیشه مانع و سد راه حق و حقجویان بوده، و در تلاش بودهاند، که بشر را از فروغ و نور هدایت محروم کنند.
این مبارزه و کشمکش در عرصۀ کارزار ادیان با سپاه ستم و اهریمن شدیدتر بوده و در طول تاریخ، اهریمنهای انسانی از هیچ تلاشی دریغ نکردهاند. و خواستهاند مدت عمر ننگین خود را طولانیتر کرده و مانع فروغ و جلای هدایت و اندرزها و نصایح انبیاء†شوند. اما آفتاب همیشه در پشت ابرهای تیره نمیماند.
اگر تاریخ و آغاز نشر دین و دعوت رسولخداصرا مطالعه کنیم، در مییابیم از هر ایده و آیینی بیشتر با موانع، روبهرو بوده و از آنجایی که دین یکتاپرستی است، در سرزمین کفر و بتپرستی با شدیدترین عکسالعمل مواجه گردیده است:
از آنجایی که انسان را از ارتکاب هر پلشتی و پستی و زشتی باز میدارد؛ با اعلان جنگ تبهکاران و مفسدان و گمراهان، روبهرو شد.
نه تنها از جانب کفر مطلق و بت پرستی جاهلی قریش، مورد حمله و تهاجم و تکذیب و کارشکنی قرار گرفته، بلکه از جانب پیروان ادیان متداول زمان نیز مورد هجوم و نیرنگ و کارشکنی قرار گرفت. دیده میشود یهودیان مدینه و اطراف آن با دیگر کفار همدست و همگان شده و بلکه محرک شدند و غایلۀ احزاب را راه انداختند و توطئۀ قتل و ترور پیامبراکرمصرا چیدند.
اما یاران آهنین استخوان و با ایمان، تمام مشکلات و مشقات را نادیده گرفته و آن را تحمل کردند، و تحت هدایت و رهبری پیامبراکرمصکه به وسیلۀ وحی آسمانی ارائه طریق مییافت؛ به راه خود ادامه دادند و با بذل مال و جان و حتی بعضی با ترک خانه و کاشانه و سرزمین نیاکان، و فداکاری توانستند، اسلام، یعنی دین خدا را در سرزمین خدا مستقر نمایند.
واقعاً دور از انصاف است، ما خود را پیرو آیین پاک محمدیصمعرفی کنیم، اما از نحوۀ زندگی و تلاش بنیانگذاران با شهامت و با ایمان آن بیخبر باشیم. از طرفی میبینیم نویسندگان عرب یا عربی نویسان قدیم و جدید در این زمینه، داد سخن سرداده و تمام زوایای آن را توضیح و تبیین کردهاند و به صورت تفسیر قرآن و سیره و تاریخ و دیگر اشکال از هیچ تلاشی فروگذار نبودهاند.
اما میدانیم تمام مسلمانان، عرب زبان یا آشنا به زبان عربی نیستند؛ پس وظیفۀآشنایان به زبان عربی است که در این مورد آستین غیرت را بالا زده و کمر همت ببندند.
اینجانب، علیرغم قلت بضاعت و مشکلات دیگر، خود را موظف دانستم که در این مورد گامی بردارم، از این رو، بر آن شدم هفت مجلد از کتابهای دکتر عبدالرحمان رأفت پاشا را که در این زمینه تألیف کرده است به زبان فارسی برگردانم و آن را در یک یا دو مجلد در اختیار خوانندگان عزیز قرار دهم. باشد که در زمینۀ خدمت به فرهنگ اسلامی مورد قبول واقع گردد و گوشهای را پر کرده باشد.
ضمناً از آقای دکتر مصطفی خرمدل، استاد دانشگاه کردستان، سپاسگزارم که مرا راهنمایی فرموده و کتب مورد نیاز از جمله، مجلدات «صور من حیاة الصحابة» را در اختیارم قرار داد.
از خداوند توانا توفیق خیر را مسألت دارم.
سنندج ۲/۸/۷۲ محمد طاهر حسینی