دوری از فتنۀ کفر و تکفیر

طبری و اسباب نزول

امام طبری در تفسیر فرموده‌‌‌ی خداوند متعال در سوره‌‌‌ی مائده ﴿وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ٤٤﴾[المائدة: ۴۴] می‌‌‌فرماید: بهترین سخن در این مورد کلام کسی است که می‌‌‌گوید: این آیات در مورد کفار اهل کتاب نازل شده است؛ چون شأن نزول قبل و بعد از آیه‌‌‌ی مذکور در مورد اهل کتاب است و مقصود از آن، همان‌‌‌ها هستند و این آیات در سیاق خبر آن‌‌‌ها آمده است؛ بنابراین چنانچه خبر از حال آن‌‌‌ها باشد، شایسته‌‌‌تر است. حال اگر گوینده‌‌‌ای اظهار دارد: خداوند متعال به صیغه‌‌‌ی عموم خبر را بیان داشته است بنابراین تمام کسانی را که به غیر از شریعت حکم می‌‌‌کنند، شامل می‌‌‌شود پس چرا تو آن را تخصیص می‌‌‌دهی؟ در جوابش گفته شده: خداوند متعال از قومی خبر داده که منکر حکمی هستند که در قرآن به آن حکم شده است و از آن‌‌‌ها خبر داده که به واسطه‌‌‌ی ترک‌کردن حکم، بدان صورت که ترک کرده‌‌‌اند، کافر هستند و در مورد تمام کسانی که به آنچه خداوند متعال نازل کرده به قصد جحد و انکار حکم نمی‌‌‌کنند، حکم همین است چنان‌‌‌که ابن عباسبگفته: چنین فردی کافر به پروردگار است؛ زیرا پس از آگاهی از نزول حکم خداوند متعال در کتابش، آن را انکار نمودند و این همانند انکار نبوت پیامبر جبعد از علم و اطلاع از نبوتش می‌‌‌باشد. [۲۶]

[۲۶] به تفسیر طبری نگاه شود.