خانه عنکبوت

۴- استعاذه:

استعاذه: پناه بردن و دست به دامن شدن، یعنی استعاذه از عباداتی است که جز برای خداوند جائز نیستند. و صرف آنها برای غیر خدا شرک منافی توحید به حساب می‌آید. خداوند می‌فرماید: ﴿وَأَنَّهُۥ كَانَ رِجَالٞ مِّنَ ٱلۡإِنسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٖ مِّنَ ٱلۡجِنِّ فَزَادُوهُمۡ رَهَقٗا٦﴾[الجن: ۶]. «مردانی از بشر به مردانی از جن پناه می‌بردند، و آنها سبب افزایش گمراهی و طغیانشان می‌شدند».

در زمان جاهلیت مرد اگر به یک وادی خلوت وارد می‌شد، یا شب را در آنجا می‌گذراند، و بر خود می‌ترسید، می‌گفت: پناه می‌برم به رئیس این وادی از سفیهان قومش، منظور او بزرگ جنی‌ها بود، پس از اینکه جنی‌ها دیدند که انسان به آنها پناه می‌برد ترس و وحشت جنی‌ها بر انسان‌ها افزوده شد.

منظور ما از آیه: خداوند از مؤمنین جن نقل می‌کند، بعد از اینکه دین محمدصبرای آنها آشکار شد، و به آن ایمان آوردند، برخی از کارهای مشرکانه خودشان را بیاد آوردند که در جاهلیت انجام می‌دادند، از جمله پناه بردن به غیر خدا در حالی که محمدصدر مورد کیفیت استعاذه مشروع، ما را راهنمایی نموده است. خوله دختر حکیم می‌گوید: «سمعت رسول اللهصيقول: من نزل منزلاً فقال: أعوذ بكلمات الله التامات من شر ما خلق لم يضره شيء حتى يرحل من منزله ذلك» [۲٩].

«شنیدم از پیامبر خدا صگفت: هرکس به جایی وارد شود و بگوید: از شر مخلوقات به کلمات و سنن کامل خدا پناه می‌برم، تا وقتی که در آنجا است چیزی به او ضرر نمی‌رساند. پس برای مسلمانان شرعی است. که به خداوند و کلماتش پناه ببرند، و این در برابر اعمال شرک آلودی است که اهل جاهلیت در این رابطه انجام می‌دادند.

این‌ها بعضی از عبادات شرک آلودی بود که انجام داده می‌شوند از طرف کسانی که دست از ولایت خداوند برداشته‌اند و اولیاء و سرپرستانی غیر از او برای خودشان قرار داده‌اند که آنها را می‌پرستند. و به آنها تقرب می‌جویند و فریادرس خود قرار می‌دهند. و نزد آنان ذبح می‌کنند. و سخنانی را جعل و به آنان نسبت می‌دهند و بر ایشان نذر می‌کنند. ارزش و اهمیت این کار مشرکانه چقدر است. و سِرِّ اینکه خداوند مشرک را نمی‌بخشد چست؟

[۲٩] صحیح مسلم ۴/۲۰۸۰ حدیث (۲٧۰۸)، صحیح ابن خزیمه ۴/۱۵۰ حدیث (۲۵۶۶).