شبهه چهارم: شبهه کثرت و قلت
و آن چیزی است که شیطان آن را برای اهل قبور آراسته میکند تا به کثرت خودشان مغرور گردند، و آنان تصور کنند که غیر معقول است، تمام این انسانهای جمع شده دور خانه عنکبوت در اکناف و اطراف زمین همه بر باطل باشند، و منکرین آنها بر راه حق و حقیقت قرار داشته باشند.
جواب این شبهه: همانا حق در میان مردم محکم و غالب است و اهل حق در اقلیت هستند. ﴿سُنَّةَ ٱللَّهِ ٱلَّتِي قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلُۖ وَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ ٱللَّهِ تَبۡدِيلٗا٢٣﴾[الفتح: ۲۳].
«اینسنت الهى است که در گذشته نیز بوده است; و هرگز براى سنت الهى تغییر و تبدیلى نخواهى یافت».
و در جایی دیگر خداوند میفرماید: ﴿وَمَا يُؤۡمِنُ أَكۡثَرُهُم بِٱللَّهِ إِلَّا وَهُم مُّشۡرِكُونَ١٠٦﴾[يوسف: ۱۰۶]. «و بیشتر آنها که مدعى ایمان به خدا هستند، مشرکند». و همچنین میفرماید: ﴿وَإِن تُطِعۡ أَكۡثَرَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ يُضِلُّوكَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ﴾[الأنعام: ۱۱۶]. «اگر از بیشتر کسانى که در روى زمین هستند اطاعت کنى، تو را از راه خدا گمراه میکنند». و میفرماید: ﴿وَإِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ لَفَٰسِقُونَ٤٩﴾[المائدة: ۴٩]. «و بسیارى از مردم فاسقند». و همچنین میفرماید: ﴿وَمَآ ءَامَنَ مَعَهُۥٓ إِلَّا قَلِيلٞ٤٠﴾[هود: ۴۰]. «اما جز عده کمى همراه او (نوح) ایمان نیاوردند». و میفرماید: ﴿فَأَخۡرَجۡنَا مَن كَانَ فِيهَا مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ٣٥ فَمَا وَجَدۡنَا فِيهَا غَيۡرَ بَيۡتٖ مِّنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ٣٦﴾[الذاريات: ۳۵-۳۶]. «ما مؤمنانى را که در آن شهرهاى (قوم لوط) زندگى مىکردند (قبل از نزول عذاب) خارج کردیم. ولى جز یک خانواده باایمان (خانه لوط÷) در تمام آنها نیافتیم».
و پیامبرصمیفرماید: «ويأتي النبي ومعه الرجل، والنبي ومعه الرجلان، والنبي ومعه الرهط، والنبي وليس معه أحد» [۶۱].
«(در روز قیامت) پیامبرى میآید که همراه او یک نفر است، و پیامبرى میآید که همراه او دو نفر، و پیامبری که همراه او عدۀ کمی هستند، و پیامبرى میآید که حتی یک نفر هم همراه او نیست.
پیامبرصدوباره میفرماید: «بدأ الإسلام غريباً وسيعود غريباً كما بدأ فطوبى للغرباء» [۶۲].
«اسلام با غربت شروع شد، و دوباره (در آینده) به غربت برمیگردد، همانند شروع آن، پس خوشا به حال غریبان».
انسان میبیند که امروز اسلام در نهایت غربت است، گرچه بیشتر مردم بر راه حق باشند، به دلیل اینکه امروز مسلمان (واقعی) دوباره در میان اهل و خانوادهاش غریب گشته است.
پس عاقل به کثرت مغرور نمیگردد، و از قلت و کمى وحشت نمیکند، این سنت خدا در میان مردم است. ﴿وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ١٨٧﴾[الأعراف: ۱۸٧]. «ولى بیشتر مردم نمىدانند».
[۶۱] صحیح بخاری ۵/۲۱٧۰ حدیث (۵۴۲۰). [۶۲] صحیح مسلم ۱/۱۳۱ حدیث (۱۴۵) و (۱۴۶).