جایگاه شرک:
۱- خداوند هرگز اهل شرک را نمی‌بخشد مگر اینکه از شرک خود توبه کنند.
خداوند می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱفۡتَرَىٰٓ إِثۡمًا عَظِيمًا٤٨﴾[النساء: ۴۸]. «خداوند (هرگز) شرک را نمىبخشد! و پایینتر از آن را براى هرکس (بخواهد و شایسته بداند) مىبخشد. و آن کسى که براى خدا، شریکى قرار دهد، گناه بزرگى مرتکب شده است».
باز خداوند می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ ضَلَّ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا١١٦﴾[النساء: ۱۱۶]. «خداوند، شرک به او را نمىآمرزد; (ولى) کمتر از آن را براى هرکس بخواهد (و شایسته بداند) مىآمرزد. و هرکس براى خدا همتایى قرار دهد، در گمراهى دورى افتاده است».
از عائشهلروایت شده است که گفت، پیامبرصفرموده است: «الدواوين ثلاثة: فديوان لا يغفر الله منه شيئاً، وديوان لا يعبأ الله به، وديوان لا يترك الله منه شيئاً، فأما الديوان الذي لا يغفر الله منه شيئاً فالإشراك بالله عز وجل، قال تعالى: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ﴾[النساء: ۴۸]. «دفتر ثبت گناهان سه نوعند: یک نوع از آنها خداوند هیچ چیز از آن را نمی‌بخشد، و نوع دیگر خداوند به آنها اهمیتی نمی‌دهد، نوع دیگر خداوند هیچ چیز از آن را ترک نمی‌کند. اما نوعی که خداوند آنها را نمی‌بخشد شریک قرار دادن برای خداوندﻷاست خداوند می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ﴾[النساء: ۴۸]. «همانا خداوند شرک به خود را نمی‌بخشد اما گناه غیر شرک را برای هر کسی که بخواهد می‌بخشد». انسسمی‌گوید: پیامبر خداصمی‌فرماید: «الظلم ثلاثة: فظلم لا يتركه الله، وظلم يغفر، وظلم لا يغفر، فأما الظلم الذي لا يغفر، فالشرك لا يغفره الله ...» [۳۱].
«ظلم سه نوع است، ظلمی که خداوند آن را رها نمی‌کند، ظلمی که خداوند آن را می‌بخشد، و ظلمی که خداوند آن را نمی‌بخشد، اما ستمی که بخشیده نمی‌شود شرک است که الله تعالی آن را نمی‌بخشد».
از ابوذرسروایت شده که گفت: پیامبر صادق و مصدوق برای ما سخن گفت دربارۀ آنچه از پروردگارش نقل می‌کرد که فرموده است. «الحسنة بعشر أمثالها أو أزيد، والسيئة واحدة أو أغفرها، ولو لقيتني بقُراب الأرض خطايا ما لم تشرك بي، لقيتك بقُرابها مغفرة» [۳۲].
«(پاداش) کار نیک ده برابر یا بیشتر است (جزای) کار بد یکی است و یا ممکن است آن را ببخشم، (ای بنده من) اگر با من ملاقات کنى در حالی که به اندازه زمین گناه کرده‌ای به شرطی که به من شرک نورزیده باشی من باندازۀ خطاهای تو مغفرت به تو می‌دهم». دوباره ابوذر غفاریسروایت می‌کند. پیامبر خداصفرموده است: «إنَّ الله يغفر لعبده ما لم يقع الحجاب، قيل: يا رسول الله، وما الحجاب؟ قال: أن تموت النفس مشركة» [۳۳].
«خداوند بنده‌اش را می‌بخشد به شرطی که بین خدا و بنده‌اش حجاب قرار نگیرد. گفته شد ای پیامبر خدا حجاب چیست؟ فرمودند: اینکه انسان، مشرک بمیرد».
در کتاب معجم کبیر طبرانی از احادیث ابن عباسباز پیامبر خدا روایت شده است، ایشان فرمودند: «قال الله – عز وجل – من عَلِمَ أني ذو قدرة على مغفرة الذنوب، غفرت له ولا أُبالي ما لم يُشرك بي» [۳۴].
«خداوند عز وجل فرموده است: هرکس یقین داشته باشد که من قدرت بخشش گناهان را دارم، او را می‌بخشم و اهمیت نمی‌دهم، بشرطی که برای من شریک قرار نداده باشد».
علامه ابن قیم/می‌گوید: «موحدان خالص که به شرک آمیخته نشده باشند عفو خداوند شامل آنها می‌شود که چنین عفوی شامل افراد دیگر نمی‌شود. موحدی که بطور یقین شریک برای خدا قرار نداده است وقتی که به خداوندش می‌رسد اگر به اندازه کره زمین خطا کرده باشد خداوند به همان اندازه مغفرت شامل او می‌کند. این منزلت شامل کسی که توحیدش ناقص باشد نمی‌شود. براستی گناه با توحید خالصی که به شرک آلوده نشده باشد، باقی نمی‌ماند. زیرا این توحید متضمن چنان محبت، بزرگی، عظمت، خوف و امید از خدای یگانه است که گناهان را بشوید گرچه به اندازۀ زمین باشند، نجاست گناه بر انسان عارض می‌شود اما زائل کنندۀ آن قویتر است» [۳۵].
[۳۱] مسند طیالسى ۱/۲۸۲ حدیث (۲۱۰٩)، ومصنف عبدالرزاق ۱۱/۱۸۳ حدیث (۲۰۲٧۶). [۳۲] مستدرک حاکم ۴/۲۶٩ حدیث (٧۶۰۵)، ومسند امام أحمد احادیث (۲۱۳۵۳)، (۲۱۴۰۶)، (۲۱۵۴۴). حاکم گفته است این حدیث صحیح الاسناد است. [۳۳] مستدرک حاکم ۴/۲۸۶ حدیث (٧۶۶۰)، مسند امام احمد ۵/۱٧۴ حدیث (۲۱۵۶۲). حاکم گفته است این حدیث صحیح الاسناد است. [۳۴] معجم کبیر طبرانی ۱۱/۲۴۱ حدیث (۱۱۶۱۵). [۳۵] اغاثة اللهفان ابن قیم (۱/٧۰).