شیوه درست اجازه گرفتن شرعی
۱- هر گاه خواستی به دیدار کسی بروی، باید درِ خانهاش را آرام بزنی و در سمت راست در صبر کنی، تا هنگام باز شدن در، داخل منزل را نبینی. شاید زنی بیرون بیاید که نگاه کردنِ به او حرام باشد. حال اگر کسی جواب نداد، برای دومین بار آن را بکوب و کمی صبر کن، سپس بار سوم آن را بزن. پیامبر جمیفرمایند:
«إذا استأذن أحدكم ثلاثاً فلم یؤذن له، فلیرجع»«متفق علیه»
«اگر یکی از شما سه بار اجازه گرفت، اما به او اجازه داده نشد، باید برگردد.»
۲- میان بار اول و دوم که در را میزنی، ترجیح داده میشود؛ به مقدار خواندن یک نماز منتظر بمانی. مبادا صاحب خانه در نماز باشد، البته نباید در را محکم و پی در پی بکوبی و باعث ترس و نگرانی افراد خانواده بشوی.
۳- اگر به شما گفتند: چه کسی در را میزند، بگو: «فلانی» و نام و نام خانوادگیات را بگو تا تو را بشناسند. نباید بگویی «من هستم» زیرا با گفتن این کلمه، شناخته نمیشوی. از جابرسروایت شده است که گفت: نزد پیامبرجرفتم و در را کوبیدم، آنگاه گفتند:
«من ذا؟ فقلت: أنا، فقال رسول الله ج«أنا، أنا» كأنّه كرهها»«متفق علیه»
«چه کسی در را میزند؟ گفتم: من هستم، پیامبر جگفتند: «من، من» گویی که از پاسخ بدشان آمده است.»
ابن کثیر میگوید: پیامبر جاز این نوع جواب دادن خوشش نیامد؛ زیرا این لفظ، نامشخص است و تا شخص نام و نام خانوادگی خود را که به آن شهرت یافته است نگوید، شناخته نمیشود. هر کسی میتواند بگوید: «من هستم»؛ اما با این لفظ اجازه گرفته نمیشود «تفسیر ابن کثیر [٩]»
۴- هر گاه خودت یا یکی از پسرانت در خانه بودید، به همسر و دخترانت اجازه مده در را باز کنند یا جواب تلفن را بدهند؛ اما اگر فقط زنان در خانه بودند، اشکال ندارد که از پشت در جواب دهند تا افراد بیگانه ایشان را نبینند. البته جواب باید با کلمه «چه کسی در را میزند» و با صدای کلفت و خشن باشد نه نرم؛ تا در شنونده ایجاد شیفتگی نکند و تحت تأثیر صدای زنان دچار اغوا و وسوسه نگردند. خداوند متعال در این باره میفرمایند:
﴿فَلَا تَخۡضَعۡنَ بِٱلۡقَوۡلِ فَيَطۡمَعَ ٱلَّذِي فِي قَلۡبِهِۦ مَرَضٞ﴾[الأحزاب: ۳۲].
«پس به ناز سخن مگویید تا آن که در دلش بیماری است طمع ورزد»
زن نباید در را باز کند و کسی که در میزند، نباید نگاه کند؛ چون خداوند متعال میفرمایند:
﴿وَإِذَا سَأَلۡتُمُوهُنَّ مَتَٰعٗا فَسَۡٔلُوهُنَّ مِن وَرَآءِ حِجَابٖۚ ذَٰلِكُمۡ أَطۡهَرُ لِقُلُوبِكُمۡ وَقُلُوبِهِنَّۚ﴾[الأحزاب: ۵۳].
«چون از زنان پیامبر ج چیزی خواستید از پشت پرده از آنان بخواهید؛ این برای دلهای شما و دلهای آنان پاکیزهتر است.»
[٩] ر.ک.: تفسیر ابن کثیر، ج۳/۲٧٩.