اشتباهات برخی از کارمندان و معلّمان
برادر مسلمان، بدان که برخی از کارمندان و معلّمان، سهل‌انگاری می‌کنند و نیازمند نصیحت هستند.
۱- هیچ‌گاه در رفتن به سر کارت تأخیر نکن؛ زیرا به مردم زیان می‌رسانی و کارهایشان را به تأخیر می‌اندازی. معلّم و کارمندی که همیشه تأخیر دارند در کارشان هم سهل‌انگاری می‌کنند و حقوقی که می‌گیرند به همان اندازه که تأخیر می‌کنند بر ایشان حرام است. متأسفانه در ادارات دولتی کسی وجود ندارد که مراقب ساعات کار کارمندی باشد که تأخیر می‌کند، یا در خلال ساعت کاری، اداره‌اش را رها کرده و دنبال کارهای شخصی‌اش می‌رود و کار اداری و ارباب رجوع را رها می‌کند؛ و اگر ناظری هم وجود داشته باشد که رئیس و مسؤول آن اداره است، خودش هم گاهی اوقات وظیفه‌اش را انجام نمی‌دهد.
۲- ساعات اداری را با خواندن روزنامه‌ها، مجلات، ملاقات با دوستان و دیگر کارهایی که موجب به تأخیر افتادن کار اداری می‌شود، تلف نکن مخصوصاً هنگامی که ارباب رجوع‌های بسیار در انتظار پاسخ‌گویی هستند، یا دانش‌آموزان منتظر آمدن معلّمشان هستند. بسیار اتفاق می‌افتد که یکی از دوستان کارمندی به دیدار او می‌آید، و از وی استقبال و پذیرایی کرده و با وی گفتگو می‌کند و کار اداری‌اش را به کناری می‌نهد. در یکی از همین ادارات دولتی، برای کارمندی مهمانی آمد و او را به اتاق خود برد و در را قفل کرد تا مراجعه‌کنندگان وارد اتاق نشوند. پس از مدتی، در را باز کرد و مردم در انتظار این کارمند در گرمای شدید و ازدحام زیاد، روی پاهایشان ایستاده بودند. و در این میان، کسانی هم بودند که به خاطر راهنمایی مراجعه‌کنندگان و تحویل گرفتن پرونده‌هایشان، از آنان رشوه می‌گرفتند؛ در حالی که کارمنداصلی از این امر و رنج و عذاب مردم غافل بود. هنگام که یکی از مراجعه‌کنندگان به اتاقش وارد شد، بر سر او فریاد زد و او را بیرون کرد تا نوبتش برسد؛ همین کارمند از تابلویی که در کنارش نصب شده و روی آن نوشته بود: «ملاقات خصوصی ممنوع است» بی‌خبر بود.
مسؤول اصلی این مصیبت‌ها، برخی از رؤسای ادارات هستند که در برخورد با کارمندانشان سهل‌انگاری می‌کنند؛ در حالی که عثمانسمی‌فرمایند:
«إنّ اله لیزع بالسّلطان ما لا یزع بالقرآن».
«عده‌ی کسانی که از ترس زور و قدرت، از گناهان و کارهای ناشایست دست برمی‌دارند بیش از کسانی است که تحت تأثیر قرآن از ارتکاب به آن‌ها خودداری می‌کنند.»
۳- چه فرماندار باشی، چه معلّم، چه کارمند، در انجام کارهایت خداوند متعال را حاضر و ناظر بدان و نسبت به مراجعه‌کنندگان مهربان باش و به گونه‌ای با آنان رفتار کن که دوست داری آن‌گونه با تو رفتار کنند؛ کارهایشان را به طور کامل انجام بده و آنان را راهنمایی کن، زیرا رسول خدا جمی‌فرمایند:
«الدّین النّصیحة، قلنا لمن یا رسول الله جقال: لله ولكتابه، ولرسوله، ولأئمّة المسلمین وعامّتهم»«رواه مسلم»
«دین؛ یعنی، اخلاص و دلسوزی. گفتم: برای چه کسی؟ ای رسول خدا، گفت: برای خدا، قرآن، رسول خدا ج، پیشوایان مسلمان و عموم مردم.»
راهنمایی کردن مردم، تنها وظیفه عالمی نیست که در مسجد موعظه می‌کند؛ بلکه بر هر مسلمانی مخصوصاً معلّمان واجب است. بسیارند کارمندانی که مراجعه‌کنندگان را راهنمایی نکرده و این سهل‌انگاری‌ها برای مراجعه کنندگان رنج و مشقّت و هزینه‌هایی را به دنبال داشته است.
۴- با مراجعه‌کنندگان مغرور مباش؛ تو از همین مردمانی و آن‌ها برادران شما هستند؛ این حقوق و مزایا را به این خاطر می‌گیری که به آن‌ها خدمت کنی و کارهایشان را انجام دهی؛ از این رو باید سفارش لقمان حکیم به پسرش را به خاطر داشته باشی که می‌فرماید:
﴿وَلَا تُصَعِّرۡ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمۡشِ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَرَحًاۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخۡتَالٖ فَخُورٖ ١٨﴾[لقمان: ۱۸].
«با تکبّر، از مردم روی مگردان و مغرورانه بر زمین راه مرو، زیرا خداوند، هیچ متکبّر مغروری را دوست نمی‌دارد.»