چرا زود قضاوت میكنيد؟
﴿لَّوۡلَآ إِذۡ سَمِعۡتُمُوهُ ظَنَّ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتُ بِأَنفُسِهِمۡ خَيۡرٗا وَقَالُواْ هَٰذَآ إِفۡكٞ مُّبِينٞ ١٢﴾[النور: ۱۲].
«چرا وقتى آن را شنیدید، مردان و زنان مؤمن در حقّ خویش گمان نیک نبردند و نگفتند: این دروغى آشكار است».
۱) بدون تحقیق نباید هر سخنی را پذیرفت و تا زمانی كه دلایل قاطعی در مورد آن به دست نیامده، باید با حُسن ظن و گمان نیک قضیه را نگریست. پس دامن زدن به شایعه و پخش آن، ممنوع است.
۲) ارتباط مسلمان و محبّت و مودّت آنان با یكدیگر باید به قدری باشد كه مشكل و مصیبت برادر و خواهر مسلمانش را مانند مصیبت و مشكل خویش بداند. پس همانطور كه به خویشتن گمان نیک میبرد، باید در مورد مسلمانان دیگر نیز این چنین بیندیشد. این مسئله آن قدر مهم است كه خداوند به جای اینكه بفرماید: نسبت به دیگران حسن ظن و گمان نیک داشته باشید. میفرماید: به خودتان حُسن ظن داشته باشید. یعنی همانگونه كه انجام این كارها از خودتان را بعید میدانید، از برادر و خواهر مسلمانتان نیز آن را بعید بپندارید.
۳) اگر در مورد مسلمانی كلمات زشت و ناروایی را شنیدید، زود آن را باور ندارید و بر آن هم نیفزایید، بلكه وظیفهی مؤمن این است كه آن تهمتها را از مؤمنان دور كند و در همان وهلهی اول بگوید: نه! این سخن كاملاً اشتباه و دروغ بزرگی است. پس حفظ آبرو و جایگاه افراد دیگر، اهمیت زیادی در اسلام دارد. و در برابر شایعات بیاساس و ناروا در مورد مؤمنان، سكوت كردن جایز نیست.