اولا- پرداختن زکات
و دلیل آن فرمودهی خداوند: ﴿إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَجِلَتۡ قُلُوبُهُمۡ وَإِذَا تُلِيَتۡ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُهُۥ زَادَتۡهُمۡ إِيمَٰنٗا وَعَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ ٢ ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَمِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ ٣ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ حَقّٗاۚ لَّهُمۡ دَرَجَٰتٌ عِندَ رَبِّهِمۡ وَمَغۡفِرَةٞ وَرِزۡقٞ كَرِيمٞ ٤﴾[الأنفال: ۲–۴]. و همچنین مستند دیگر حدیث عمرو بن مره جهنی سابق است که امام ابن خزیمه آن را بدین گونه باب بندی نموده است، باب فضیلت قیام رمضان و مستحق بودن قیام کننده به نام صدیقان و شهداء، هرگاه با قیام رمضان، روز آن نیز روزه داشته باشد و نمازهای پنج گانه را برپا دارد و زکات را ادا کند و مقر به یگانگی خداوند باشد و اقرار به نبوت و رسالت محمدص داشته باشد.
خداوند تبارک و تعالی با حکمت خویش نظام زکات را بهترین روش برای علاج فقر و فقرزدایی در جهان قرار داده بدون اینکه به ثروتمندان زیانی وارد شود بلکه به آنان وعده رشد و توسعه و زیاد شدن اموالشان را داده است، هرگاه در راههای خیر انفاق نمایند.
خداوند میفرماید: ﴿وَمَآ أَنفَقۡتُم مِّن شَيۡءٖ فَهُوَ يُخۡلِفُهُۥۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ ٣٩﴾[سباء: ۳۹]. «و از هر چیزى که انفاق کنید. او عوضش را مىدهد و او بهترین روزى دهندگان است».
آن کسانی که دستان خود را بسته نگه داشتهاند و حق فقرا را ادا نمیکنند باید بدانند که در حقیقت برخویشتن ستم کردهاند و بر خویشتن بخل ورزیدهاند، زیرا که خود را از بهشت و درجات آن محروم گردانیدهاند و خود را به افتادن در آتش نزدیک نمودهاند.
هزاران مستمند و فقیر مسلمان در سرتاسر جهان روزانه از گرسنگی بخود میپیچیند، برخی از آنان صبر میکنند و طلب پاداش از خدا دارند و برخی از آنها کوتاهی و کم لطفی ثروتمندان را به خدا شکایت میکنند.
ای ثروتمند بینیاز! بدان که خداوند به تو مال داده است تا بنگرد آیا میدهی و شکر میکنی و یا بخل میورزی و تکبر مینمایی؟ آن مسلمانی که اموال بسیاری برای خواهشات نفسانی خود و برخویش خرج میکند و زکات مالش را ادا نمیکند گمان نکند که روز قیامت از این فقرا و بی نوایان رهایی و نجات مییابد، زیرا که آنان شکایت میکنند و نزد خداوند با او مخاصمه و محاجه میکنند که آنان را از حقشان محروم نموده است، پس برای آن روز جواب آماده کن.
به درستی که زکات، حقی است بر ذمهی ثروتمندان خداوند برای فقرا قرار داده است و این فریضه الهی است، پس کسی که زکات مالش را ادا کند بدی آن از سرش دور گردیده و روز قیامت در سایه صدقه و زکات خویش خواهد بود، آن روزی که بخاطر گرمی خورشید مردم غرق در عرق هستند، همچنین ادا کننده زکات از ماری که همراه و ملازم مانع زکات است و دور گردنش پیچیده میشود، نجات یافته است.
ابو هریرهس از رسول خداص روایت میکند که فرموده: «کسی که خداوند به او مال عطا کرد، و او زکاتش را ندهد، روز قیامت مالش به صورت مارکچل بزرگی در میآید و دو فکش را میگیرد و میگوید: من مال توام، من مال توام، من گنجینهی تو هستم سپس این آیه را تلاوت فرمود: ﴿وَلَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَبۡخَلُونَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ هُوَ خَيۡرٗا لَّهُمۖ بَلۡ هُوَ شَرّٞ لَّهُمۡۖ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُواْ بِهِۦ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ وَلِلَّهِ مِيرَٰثُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ ١٨٠﴾[آل عمران: ۱۸۰]. «و کسانى که در آنچه خداوند از فضل خویش به آنان داده است، بخل مىورزند، نباید این [بخل] را براى خود خیر بپندارند. بلکه آن برایشان شرّ است. به زودى در روز قیامت آنچه در آن بخل ورزیدهاند [مانند طوق] در گردنشان افکنده مىشود و میراث آسمانها و زمین از آن خداست. و خداوند به آنچه مىکنید، آگاه است».
پس ای مسلمان! در ادای زکات اموالت هیچ سستی و کوتاهی نکن بلکه با طیب خاطر ادا بنما، بدرستی که خداوند مال بسیار عطا فرموده و مقدار کمی از تو خواسته است، پس کسی که جلوی بخل و آزمندی خویش را بگیرد او رستگار شده است.