چگونه به مقام عالی در بهشت برسیم

بیست و سومین عمل: دوستی به خاطر خدا

دوستی بخاطر خداوند عزوجل از اعمال قلوب است، عملی است که سبب رفع درجات می‌شود، و پیامبر گرامیص به همه امت بشارت داده‌اند که اگر شخص کسی را بخاطر خدا دوست بدارد روز قیامت همراه وی محشور می‌گردد و به مقام او بالا برده می‌شود و رسول خداص تشویق و ترغیب نموده که اگر کسی را دوست داشتیم به او بگوییم که بخاطر خدا او را دوست داریم.

مجاهد می‌گوید: شخص از یاران رسول خداص مرا دید و دستش را بر روی شانه‌ام گذاشت و گفت: من تو را دوست دارم، گفتم: خدا تو را دوست بدارد، که مرا بخاطر او دوست داری او گفت: اگر رسول خداص نفرموده بودند: هرگاه کسی را دوست دارید، او را باخبر سازید، هرگز تو را با خبر نمی‌ساختم [۱۶۲].

انسس می‌گوید: شخصی نزد رسول خداص آمد و عرض کرد: ای رسول خدا قیامت کی خواهد بود؟ فرمود: «چه چیزی برایش آماده کرده‌ای»؟ گفت: دوستی خدا و پیامبرش. فرمود: «بی‌شک تو با کسانی خواهی بود که دوستشان داری».

انس می‌افزاید: بعد از اسلام هیچ چیز ما را به اندازه‌ی این سخن پیامبر خوشحال نکرد که فرمود: «تو با کسانی خواهی بود که دوستشان داری».

انس باز می‌افزاید: من پیامبر گرامی و ابوبکر و عمر را دوست دارم، امیدوارم که روز قیامت بخاطر همین دوستی همراه آنان باشم، اگرچه اعمالم مانند اعمال آن‌ها نیست [۱۶۳].

کسانی که یکدیگر را به خاطر خدا دوست بدارند در درجات و مقام‌های بلند بهشت خواهند بود.

ابوسعید خدریس می‌گوید: رسول خداص فرمود: «کسانی که بخاطر خدا یکدیگر را دوست داشته‌اند منزل هایشان در بهشت همانند ستاره درخشان دیده می‌شود، مردم می‌پرسند این‌ها چه کسانی هستند؟ گفته می‌شود: این‌ها کسانی‌اند که بخاطر خداوند عزوجل با یکدیگر دوستی گرفته‌اند» [۱۶۴].

از حدیث ابوسعیدس دانسته می‌شود که کاخ‌های متحابین (کسانی که یکدیگر را دوست داشته اند) همگی در جای بلند قرار دارد و همه بهشتیان به آنان می‌نگرند و دانسته می‌شوند که همگی در یک مقام و رتبه هستند. اما امام نووی/می‌گوید: از این حدیث که با هم هستند لازم نمی‌آید که پاداش همگی همانند هم باشد [۱۶۵].

و امام ابن حجر می‌گوید: همراه بودند لازم نمی‌آید که در رتبه یکسان باشد [۱۶۶].

این احادیث مؤمنان را تشویق می‌کند که یکدیگر را دوست بدارند، و این دوستی و حب مخصوص مسلمانان باشد، نه اینکه غیر مسلمانان را دوست داشته باشد زیرا مبادا با آن‌ها محشور بگردد. چونکه شخص با کسانی محشور می‌شود که آنان را دوست میدارد. چه بسا افرادی هستند که برخی از فوتبالیست‌ها یا کشتی گیران و هنر پیشه‌های کافر را بیش از مسلمانان دوست می‌دارند.

آیا این‌ها نمی‌دانند که روز قیامت با آن‌ها حشر می‌شوند؟

عمر ابن خطابس روایت می‌کند که رسول خداص فرمود: «بندگانی هستند که نه از پیامبران و نه از شهدا هستند، ولی روز قیامت به خاطر منزلتشان نزد خداوند پیامبران و شهدا غبطه‌ی آنان را می‌خورند» عرض کردند، ای رسول خدا، آن‌ها چه کسانی هستند؟ فرمود: «مردمانی که فقط بخاطر خدا با هم دیگر دوستی گرفتند، نه رابطه خویشاوندی در میانشان بود و نه مصلحتی و اموالی در میان بود، قسم به خدا چهره هایشان نورانی است و بر نور قرار دارند نه ترسی دارند و نه اندوهگین می‌شوند، سپس این آیه را تلاوت فرمود: ﴿أَلَآ إِنَّ أَوۡلِيَآءَ ٱللَّهِ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ ٦٢﴾[یونس: ۶۲]. [۱۶۷]. «بدان که دوستان خدا، نه بیمى بر آنان است و نه آنان اندوهگین شوند». باید دانست که کم‌ترین رتبه‌ی دوستی و محبت اینست که خیر و خوبی را برایش دوست بداری و از بدی و مصیبتی که به او می‌رسد ناراحت باشی، و در دل خود کینه‌ای نسبت به وی نداشته باشی و بالاترین رتبه آن اینست که او را بر نفس خودت ترجیح دهی.

[۱۶۲] بخاری در ادب المفرد (۵۴۳) و تحسین آلبانی در تصحیح الأدب المفرد (۴۲۲). [۱۶۳] بخاری (۶۱۶۹) و مسلم (۲۶۳۹). [۱۶۴] مسند احمد (۱۹/۱۵۶) هیثمی در مجمع الزوائد (۱۰/۴۲۲) گفته: رجاله رجال الصحیح. [۱۶۵] شرح صحیح مسلم (۱۶/۴۲۶). [۱۶۶] فتح الباری (۱۰/۵۷۳). [۱۶۷] سنن ابوداود (۳۵۲۷) و تصحیح آلبانی در صحیح ابی داود (۳۰۱۲).