حقوق و تکالیف زن در اسلام

فهرست کتاب

۳۵۲٧- زن بر فرمانبرداری بیعت می‌نماید

۳۵۲٧- زن بر فرمانبرداری بیعت می‌نماید

در بیعت عقبه دوم در «منی» پیش از هجرت پیامبر جبه مدینه منوره، از مسلمانان قبیله‌های اوس و خزرج مدینه (انصار) هفتاد و سه مرد و دو زن به نام‌های ام عماره، نسیبه، دختر کعب و اسما دختر عمروبن عدی، ام منیع نیز حضور داشتند. کتاب‌های سیره نبوی این بیعت و ماجرای آن را آورده‌اند. از جمله امام ابن کثیر از امام احمد روایت نموده است که انصار گفتند: «گفتیم: ای رسول خدا! بر چه چیزی با تو بیعت نماییم؟ فرمود: «به فرمانبرداری و پیروی از من در حالت خوشی و ناخوشی، تهیدستی و ثروتمندی، امر به معروف و نهی از منکر بیعت نمایید و برای رضای خداوند سخن حق را بگویید و در راه خدا از سرزنش هیچ سرزنش‌کننده‌ای نهراسید و بر اینکه هرگاه من اموری را که شما خود و همسران و فرزندانتان را از آن منع می‌نمایید، انجام دادم، مرا منع کنید. از خداوند می‌خواهم، بهشت از آن شما باشد». پس به سوی آن حضرت جرفتیم و با او بیعت نمودیم» [۳۳۳].

و این کلام «و به سوی او رفتیم و با او بیعت نمودیم». یعنی زنانی هم که با آنها آمده بودند مانند بیعت مردان با پیامبر جبیعت نمودند. از موضوعات بیعت، «فرمانبرداری و اطاعت» از پیامبر جبود. در کتب سیر بر بیعت این دو زن تصریح شده است. ابن هشام آورده است که ابن اسحاق گفته است: «همه کسانی که در عقبه از قبایل اوس و خزرج حضور داشتند، ٧۳ مرد و ۲ زن بودند و آنها گفته‌اند که دو زن نیز بیعت نموده‌اند. پیامبر جبا زنان مصافحه [۳۳۴]نمی‌کرد بلکه از آنها تعهد می‌گرفت و چون به تعهد و بیعت اقرار می‌نمودند، می‌فرمود: «بروید با شما بیعت نمودم» [۳۳۵].

ابن جوزی بیعت آن دو زن را با پیامبر جشرح داده و گفته: «از محمدبن اسحاق روایت شده که «در بیعت عقبه دوم دو زن حاضر شدند و با پیامبر جبیعت نمودند یکی از آنها ام عماره نسیبه، دختر کعب بود، که همراه با پیامبر ج به جنگ می‌رفت و در جنگ احد شرکت کرد ...» [۳۳۶].

ابن حجر عسقلانی درباره ام عماره و بیعت عقبه دوم گفته است: «ام عماره می‌گفت: مردان در شب بیعت با پیامبر جدست می‌دادند. عباس هم دست رسول‌الله جرا گرفت. پس چون کسی جز من و ام منیع باقی نماند، همسرم غزیه بن عمرو گفت: یا رسول‌الله! این دو زن همراه با ما حاضر شده‌اند که با تو بیعت نمایند. پیامبر جفرمود: با آنها بر سر مواردی که با شما بیعت نمودم، بیعت کردم جز اینکه من با زنان مصافحه نمی‌کنم» [۳۳٧].

[۳۳۳] البدایة والنهایة، ابن کثیر، سیره ابن هشام، ج ۲، ص ۴٩، زادالمعاد، ابن قیم، ج ۲، ص ۵۱٧، امتاع الاسماع، مقریزی، ص ۲۶-۲۵. [۳۳۴] دست دادن. [۳۳۵] سیره ابن هشام، ج ۲، ص ٧۴. [۳۳۶] صفوة الصفوة، ابن وزی، ج ۲، ص ۳۴. [۳۳٧] الإصابة تمییز الصحابة، ج ۴، ص ۴٧٩.