۳۵۶۴- نظارت فرزند بر والدین
نظارت فرزند ـ دختر پسر ـ بر والدین ثابت واجب است و انجام این کار توسط فرزند برای والدین به این شکل است که باید به معروفی که به آن امر مینماید یا منکری که از آن نهی میکند، آشنایی کامل داشته باشد برای نمونه به پدرش بگوید: در شرع پوشیدن لباس حریر برای مردان جایز نیست. و فرزند میتواند این کار را با پند، نصیحت، لطف و مهربانی انجام دهد، به گونهای که حق پدر و مادر رعایت شود و نباید با تندی، خشونت، تهدید و یا بالاتر از آن مانند زدن و ... امر به معروف و نهی از منکر نماید.
آیا فرزند میتواند احتساب عملی انجام دهد؟ به این صورت که کوزه شرابی را که پدرش از آن شراب مینوشد، بشکند؟ یا مالی را که والدینش به غصب از کسی گرفتهاند، به صاحب و مستحق آن بازگرداند؟ یا عکسها و مجسمههای به دار آویخته و ظروف طلا و نقره خانه پدرش بشکند؟ یا چنین کارهای عملیای را برای از بین بردن منکری که به والدینش تعلق دارد، انجام دهد؟
انجام ا ین کارها به خود پدر یا مادر آسیبی نمیرساند؛ بلکه سبب اذیت و عصبانیت والیدن خواهد شد و از آنجایی که این کار در شرع حرام است، آیا برای فرزند انجام این کارها هرچند که والدینش را عصبانی نماید، رواست؟
امام غزالی گفته است: «قول اظهر در قیاس بر آن است که، بر فرزند لازم و حتی واجب است که این کارها را انجام دهد» و سپس امام غزالی این سخن را اصلاح فرموده و گفته: «البته این مساله را نباید از نظر دور داشت که این کار به مقدار قبح منکر و اذیت و عصبانیت، یعنی اذیت و ناراحتی والدین بستگی دارد» [۳۸۴].
[۳۸۴] همان، ص ۲٧٩.