رسول الله ج و تعیین اوقات
اکنون احادیث صحیحی که در این مورد از پیامبر ج نقل شده را با آیات قرآنی که در صفحات گذشته از آن سخن گفته شد، مقایسه می‌کنیم، تا روشن شود که آیات و احادیث کاملاً همآهنگ است: ﴿وَلَوۡ كَانَ مِنۡ عِندِ غَيۡرِ ٱللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ ٱخۡتِلَٰفٗا كَثِيرٗا﴾ [النساء: ۸۲] «اگر قرآن از نزد غیر الله بود، بطور قطع در آن اختلاف بسیاری می‌یافتند».
امام مسلم از پیامبر ج روایت می‌کند که فرمود:
(وقت ظهر به هنگام زوال خورشید تا وقتی که سایه‌ی فرد به اندازه‌ی طول خودش باشد تا هنگامی که عصر فرا نرسیده است.
و وقت عصر تا زمانی است که خورشید به زردی نگرائیده است.
و وقت مغرب تا وقتی است که سرخی غروب پنهان نشده است.
و وقت عشاء تا نیمه‌ی شب ادامه دارد.
و وقت نماز صبح از بامداد تا طلوع خورشید است) [۱۵].
و همچنین امام مسلم از پیامبر ج روایت می‌کند که فرمود: (هرکس قبل از طلوع خورشید و قبل از غروب آن نماز بخواند هرگز به دوزخ نمی‌رود) [۱۶].
یعنی نماز صبح و عصر.
و مسلم از ابی بصره غفاری روایت می‌کند که گفت: «پیامبر ج نماز عصر را خواند و گفت: این نماز بر کسانی که پیش از شما بودند عرضه گردید آنان این نماز را ضایع کردند، هر کسی بر آن محافظت نماید پاداشش دو بار به او می‌رسد» [۱۷].
این حدیث را با آنچه قمی از حسن بن علی روایت کرده مقایسه کنید، قمی روایت می‌کند که حسن بن علیس گفت: (و اما نماز عصر... از محبوب‌ترین نمازها به درگاه خداوند است، و خداوند مرا توصیه نموده که از بین نمازها بر آن مواظبت نمایم) [۱۸].
و امام مسلم از عبدالله بن مسعودس روایت می‌کند که گفت: مشرکین رسول خدا را از خواندن نماز عصر بازداشتند، تا آنکه خورشید سرخ یا زرد شد، آنگاه رسول خدا فرمود: ما را از نماز وسطی به خود مشغول کردند خداوند شکم‌ها و قبرهایشان را پُر از آتش کند) [۱۹].
و امام بخاری و امام مسلم از عبدالله بن عمر روایت می‌کنند که رسول خدا فرمود: (هرکسی که نماز عصر او فوت شد، گویا خانواده و مالش را از دست داد) [۲۰].
و امام بخاری و امام مسلم از انس بن مالکس روایت می‌کند که گفت: و فرد (بعد از ادای نماز عصر) به عوالی (قریه‌های اطراف) می‌رفت و می‌آمد و هنوز خورشید بلند بود، و بعضی از قریه‌های اطراف در فاصله‌ی چهار مایلی مدینه قرار دارند) [۲۱].
و امام بخاری و امام مسلم روایت می‌کنند: (ما در حالی عصر را می‌خواندیم که بعد از نماز فردی از ما به قبا می‌رفت و برمی‌گشت و بازهم خورشید بلند بود) [۲۲].
و امام بخاری و امام مسلم از جابر بن عبدالله روایت می‌کند که گفت: (پیامبر ج ظهر را به هنگام ظهر می‌خواند و عصر را زمانی که خورشید روشن بود و مغرب را وقتی که زمان آن می‌رسید و عشاء را گاهی به تأخیر می‌انداخت و گاهی زودتر می‌خواند. اگر می‌دید جمع شده‌اند زود می‌خواند و اگر می‌دید دیر کرده‌اند دیرتر می‌خواند و صبح را در حالی که هوا تاریک بود می‌خواند [۲۳].
و امام بخاری و امام مسلم از عبدالله بن مسعودس روایت کرده‌اند که گفت: از پیامبر ج پرسیدم: کدام کار برتر و بهتر است؟ فرمود: خواندن نماز در وقت آن، گفتم: سپس چه چیزی؟ فرمود: نیکی به پدر و مادر، گفتم: بعد از آن چه؟ فرمود: جهاد در راه خدا [۲۴].
[۱۵] صحیح مسلم، حدیث شماره: ۶۱۲. [۱۶] صحیح مسلم، ح ۶۳۴. [۱۷] صحیح مسلم، ح ۸۳۰. [۱۸] من لا یحضره الفقیه ۱ / ۲۱۳. [۱۹] صحیح مسلم، ح ۶۲۸. [۲۰] صحیح بخاری، ح ۵۲۷ و صحیح مسلم، ح ۶۲۶. [۲۱] صحیح بخاری، ح ۵۲۵ و صحیح مسلم، ح ۶۲۱. [۲۲] صحیح بخاری، ح ۵۲۶ و صحیح مسلم، ح ۶۲۱. [۲۳] صحیح بخاری، ح ۵۳۵ و صحیح مسلم، ح ۶۴۶. [۲۴] صحیح بخاری، ح ۵۰۴ و صحیح مسلم، ح ۸۵.