آیه وقت را تعیین کرده است اما تعداد را تعیین نکرده است
ترکیب لفظی آیه بر تعداد اوقات دلالت نمی‌کند و بلکه آغاز و انتهای وقت کلی را تعیین می‌کند. و آنچه تعداد اوقات نماز را از زوال خورشید تا تاریکی شب تعیین کرد و چهارتا قرار داده نصوصی دیگر از قرآن و سنت می‌باشد. و اگر این نصوص تعداد را کمتر یا بیشتر می‌کرد آیه احتمال آن را داشت.
آیه‌ی کریمه این احتمال را دارد که نمازی که از زوال خورشید تا تاریکی شب خوانده می‌شود به عنوان مثال در هر ساعت باشد یا رأس هردو ساعت، اما اگر نصوص شرعی چنین امری می‌کرد، آیه‌ی ﴿أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِدُلُوكِ ٱلشَّمۡسِ إِلَىٰ غَسَقِ ٱلَّيۡلِ﴾به راحتی بر هردو مفهوم دلالت می‌کند. اما از آنجا که نصوص شرعی می‌گوید نمازها در بین این دو وقت چهارتا است، ما می‌گوئیم: در بین این دو وقت چهار نماز قرار دارد. می‌ماند وقت پنجم که در آیه مشخص شده ﴿وَقُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِۖ إِنَّ قُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِ كَانَ مَشۡهُودٗا﴾«و نماز صبح را به جای آور؛ بی‌گمان خواندن نماز صبح مشهود (فرشتگان شب و روز) است».
در اینجا با حرف عطف (واو) تعبیر شده نه با حرف جر (الی).
چرا هردو تعبیر متفاوتند؟
تعبیر با حرف عطف (واو) بر این دلالت می‌کند که وقت معطوف یک وقت است نه بیشتر یعنی بین عشاء تا صبح دیگر نمازی نیست، چون اگر می‌گفت: «إلى قرآن الفجر»کلمه بر این دلالت می‌کرد که نمازهای فرضی بین عشاء و صبح باشد، اما چون بین عشاء و صبح دیگر نماز فرضی نیست، با حرف عطف (واو) تعبیر کرد و گفت: «وقرآن الفجر»و نگفت: «إلى قرآن الفجر»پس روشن شد که فقط یک نماز صبح باقی است.
به همین دلیل در مرحله‌ی اول حرف جر (إلی) را آورد و در مرحله‌ی دوم حرف عطف (واو) را ذکر نمود.
پس آیه تعداد را مشخص نکرده و فقط وقتی را مشخص کرده که در آن وقت نمازها برپا می‌شود، آیه فقط آغاز و پایان آن وقت را تعیین کرده است و فرق تعیین عدد و تعیین وقت واضح است.
و در منابع معتبر شیعه روایاتی آمده که این مفهوم را تائید می‌کند، چنانکه قمی از ابوجعفر روایت می‌کند که گفت: از زوال خورشید تا تاریکی شب چهار نماز قرار دارد که خداوند آن نمازها را نام برده وقت‌شان را تعیین کرده است، و (غسق اللیل) یعنی نیمه‌ی شب، سپس گفت: ﴿وَقُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِۖ إِنَّ قُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِ كَانَ مَشۡهُودٗا﴾این می‌شود پنجم، و در این مورد می‌فرماید: ﴿وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ طَرَفَيِ ٱلنَّهَارِ﴾دو طرف روز مغرب و صبح است ﴿وَزُلَفٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِ﴾نماز عشاء است [۲].
پس هر کسی آیه را دلیلی بر تعداد نمازها قرار داده و به مقتضای آن می‌گوید که نمازها سه تا هستند قضیه برایش مشتبه شده و به خطا رفته است. و باید دلیل شبهه و دلیل حق برایش بیان شود، اگر بعد از روشن‌شدن قضیه باز هم اصرار ورزید او از متشابه پیروی کرده است. و چنین کسانی اهل زیع و گمراهی هستند، خداوند ما و شما را نجات دهد. ﴿رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَيۡتَنَا وَهَبۡ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةًۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ ٨﴾[آل عمران: ۸] «پروردگارا! پس از آنکه ما را هدایت نمودی، دل‌هایمان را منحرف مگردان و از جانب خویش رحمتی به ما عطا کن؛ تو بسیار بخشاینده‌ای».
[۲] الکافی ۳ / ۲۷۱ و ن ک: مَن لا یحضره الفقیه ۱ / ۱۹۶.